Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) βάζει «φρένο» στη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων χωρίς τη συναίνεση των συνιδιοκτητών, ή και την ανοχή τους. Με νέα απόφασης το πέμπτο τμήμα σε επταμελές βούλευμα, στο οποίο παραπέμφθηκε η υπόθεση για επίλυση λόγω της σπουδαιότητάς της, καταργεί τη ρύθμιση του 2014 που όλα αυτά τα χρόνια επέτρεπε τη νομιμοποίηση πολεοδομικών παρανομιών σε αδιαίρετα ακίνητα χωρίς τη συγκατάθεση των συνιδιοκτητών.

Αυθαίρετη δασοκομία: Μια νέα ευκαιρία για εξοικονόμηση περιουσίας – απαντήσεις σε 10 ερωτήσεις

Κανονισμός του 2014

Ποιος ήταν ο κανονισμός του 2014 που ισχύει ακόμα και σήμερα; Ότι σε {περίπτωση} εκτός σχεδίου ακινήτων έκτασης άνω των τεσσάρων στρεμμάτων, οι συνιδιοκτήτες θα μπορούσαν να υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου περί διαιτησίας 4178/2013 χωρίς τη συγκατάθεση των λοιπών συνιδιοκτητών, εφόσον έχουν ασκήσει για περισσότερα από δέκα χρόνια συνεχή πράξη δικαιοδοσίας και κατοχής στην αποκλειστική χρήση μέρους του ακινήτου, στο οποίο δεν έχει εδραιωθεί η συνιδιοκτησία.

Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι μια τέτοια συμφωνία ήταν «παράνομη». Όπως αναφέρεται στην απόφασης, «για την υπαγωγή στις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 4178/2013 νόμου περί δόμησης επί ακινήτων στα οποία υφίσταται αδιαίρετη συγκυριότητα, πέραν των προβλεπόμενων σε αυτήν προϋποθέσεων, η συναίνεση όλων των συν. -οι ιδιοκτήτες είναι απαραίτητοι ή, σε κάθε {περίπτωση}, απαιτείται ακόμη και η ανοχή τους, η οποία όμως αρκεί για να συναχθεί από τα υποβληθέντα έγγραφα και στοιχεία, ενώ, αντίθετα, η συνεκτίμηση των ανωτέρω διατάξεων εξαιρείται όταν τα ανωτέρω στοιχεία υποδεικνύουν διαφορετική βούληση που έχει εκφράσει ένας από τους συνιδιοκτήτες.

Συμφωνία

Εν ολίγοις, μπορεί να νομιμοποιηθεί αυθαίρετα σε αδιαίρετα κράτη, αλλά απαιτείται η συναίνεση όλων των συγχρόνων. Όπως τονίζεται στην απόφασης του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, «η αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε παραβίαση τόσο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας όσο και των δικαιωμάτων του συστήματος που δεν θέλει να λαμβάνει υπόψη την αυθαιρεσία στις διατάξεις του Ν. 4178. /2013, καθώς και η συνταγματική επιταγή της πολεοδομικής διάταξης της χώρας βάσει ορθολογικού σχεδιασμού, υπαγορευμένης από πολεοδομικά κριτήρια, η οποία επιβάλλει αυστηρή ερμηνεία κανονισμών που κατ’ εξαίρεση επιτρέπουν τη συντήρηση κτισμάτων που ανεγέρθηκαν χωρίς άδεια.

Εφεση

Η απόφασης αφορούσε έφεση κατά εξ αδιαιρέτου ακινήτου εμβαδού 4.003,50 τ.μ., που βρίσκεται εκτός σχεδίου, στα Σύβοτα Ηγουμενίτσας, που αγοράστηκε το 2000. Δέκα χρόνια αργότερα, ο ένας ιδιοκτήτης, με εξώδικη κλήση, ζήτησε από τον άλλο ιδιοκτήτη να αφαιρέσει τις μη εξουσιοδοτημένες κατασκευές που φέρεται να είχε ανεγείρει και τον κάλεσε να προχωρήσει στη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας. Μετά από πολλές περιπέτειες, καταγγελίες, δίκες και ενστάσεις εκατέρωθεν, ο ιδιοκτήτης της αυθαίρετης κατασκευής ζήτησε να συμπεριληφθεί στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 κατοικία που χτίστηκε χωρίς οικοδομική άδεια το 2001, ενώ η δεύτερη ζήτησε την κατάργηση της δήλωσης υπαγωγής στο νόμο, ενώ η υπόθεση πήγε στο ΣΥΠΟΘΑ (Συμβούλιο Πολεοδομικών και Πολεοδομικών Διαφορών) Θεσπρωτίας, το οποίο αποφάσισε ότι τυχόν κατασκευές θα μπορούσαν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις 4178/2013, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του άλλου ιδιοκτήτη.

Ωστόσο, ο Άρειος Πάγος συμφώνησε με τον συνιδιοκτήτη που άσκησε έφεση, ακυρώνοντας την απόφασης της Θεσπρωτίας ΣΥΠΟΘΑ, η οποία έκρινε νόμιμη την υπαγωγή της ακίνητης περιουσίας στον Ν. 4178/2013 και στον Κανονισμό του 2014 περί σύστασης ακινήτου χωρίς σύμβαση ή ακόμη. την ανοχή των συνιδιοκτητών.

Αιτιολόγηση

Όπως επισημαίνεται στην απόφασης, υπήρχαν έγγραφα και στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ένσταση της αναιρεσείουσας για υπαγωγή των επίδικων αυθαίρετων κατασκευών του ανακόπτοντος στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Ειδικότερα, κατά τα έτη 2010–2014, ο καταγγέλλων, μέσω εξωδικαστικών αιτημάτων, ζήτησε την απομάκρυνση των εν λόγω αντικειμένων. Στη συνέχεια με μήνυση ζήτησε την κατεδάφιση του μη εξουσιοδοτημένου κτιρίου και την καταβολή ανάλογης αποζημίωσης και στην καταγγελία ζήτησε την ακύρωση της προγενέστερης (από 25.02.2014) δήλωσης περί υπαγωγής του μη εξουσιοδοτημένου. κτιρίου στο ν. 4178/2013. «Εν προκειμένω δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις υπαγωγής των επίμαχων αυθαιρέτων εντός της κοινής ιδιοκτησίας στις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 4178/2013 Πράξης, όπως και η προσβαλλόμενη απόφασης της ΠΕ ΣΥΠΟΘΑ της 31ης Οκτωβρίου 2016. Θεσπρωτίας, στην οποία η οι αντιφάσεις επιλύθηκαν, επομένως υπόκειται σε ακυρότητα, όπως ορθώς προβάλλει η προσφεύγουσα, χωρίς να θεωρεί μάταιους τους άλλους λόγους ακυρώσεως», αναφέρεται στην απόφασης του ΣτΕ.