Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο OT FORUM, χτύπησε το καμπανάκι τόσο για το δημόσιο χρέος όσο και για τις φοροαπαλλαγές, τονίζοντας την ανάγκης συνέχισης των μεταρρυθμίσεων στην οικονομία.

Παράλληλα, τόνισε το άλμα που έχει σημειωθεί στην ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάκαμψη των επενδυτικών επιπέδων, η οποία, όπως είπε, έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς για τις ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ εξέφρασε αισιοδοξία για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τα επόμενα χρόνια.

Ο κ. Στουρνάρας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκης δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων που θα καλύψουν τη διαγραφή του χρέους από τόκους από το 2032. Είπε ότι πρέπει «να μειώσουμε ακόμη περισσότερο το δημόσιο χρέος, και όχι μόνο ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα πρέπει επίσης να μειώσουμε το δημόσιο χρέος σε ονομαστικούς όρους», προσθέτοντας ότι «το 2032, οι ρυθμίσεις άτοκων χρέους, που σήμερα είναι παγωμένες, έχουν περίοδο χάριτος. Όταν λοιπόν φτάσουμε στο 2032, όταν θα συγχωρηθούν τα 250 δισεκατομμύρια χρέη -το χρέος θα είναι, είναι χρέος- αλλά η απόσβεση αυτού του μέρους θα αρχίσει να αποπληρώνεται από το 1932».

Τι σημαίνει? Ότι το δημόσιο χρέος πρέπει να μειωθεί σε απόλυτες τιμές. Όπως σημείωσε ο διοικητής, «τότε χρειάστηκε να μειωθεί το χρέος πολύ χαμηλά, ώστε με την προσθήκη τόκων στο ποσό αυτών των 250 δις, οι ανάγκες να είναι λίγο πολύ ίδιες με τις σημερινές, μόνο ελαφρώς μεγαλύτερες. Το οφείλουμε στις επόμενες γενιές». Σε άλλο σημαντικό σημείο επανήλθε και είπε ότι πρέπει «να επιτύχουμε πρωτογενή πλεονάσματα που να καλύπτουν στόχους για το δημόσιο χρέος και στόχος δεν είναι απλώς η μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά η μείωση του σε απόλυτες τιμές, γιατί σας είπα, ο ελέφαντας στο δωμάτιο θα είναι εκεί.” το 2032.

OT FORUM – Χαρίτσης: Η σύγχρονη πρόκληση δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζεται με παραδοσιακό τρόπο

«Ας ρίξουμε μια δεύτερη ματιά στις φορολογικές απαλλαγές».

Αναφερόμενος στο τι πρέπει να αλλάξει στην ελληνική οικονομία, ο κ. Στουρνάρας έθεσε το θέμα των φοροαπαλλαγών.

Είπε: «Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή. Έχουμε μεγάλα περιθώρια. Και στην {περίπτωση} της φοροδιαφυγής έχουμε μεγάλη ελευθερία, και στην {περίπτωση} των φοροαπαλλαγών, επαναλαμβάνω, εγώ και εσύ το είπαμε για πρώτη φορά. Κάποιοι το παρεξήγησαν, υποστηρίζοντας ότι «ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος επειδή δεν φταίει είπε ότι πρέπει να μειωθούν οι φοροαπαλλαγές». ΟΧΙ. Είπα να αναθεωρήσουμε. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να δούμε ξανά τις φοροαπαλλαγές».

Επιπλέον, πρόσθεσε με έμφαση ότι «Είναι αρκετά μεγάλο ταμείο, είναι περίπου 12 δις. Φτάνουν σε αυτούς που το έχουν πραγματικά ανάγκης; Δεν λέω να κόψουμε ένα ευρώ. Χρειάζεται όμως να μετεγκαταστήσουμε αυτούς που το έχουν πραγματικά ανάγκης; Σε πολλές άλλες χώρες αυτό επανεξετάζεται κάθε 3-4 χρόνια. Ακριβώς επειδή σας έχει χορηγηθεί φορολογική ελάφρυνση μία φορά δεν σημαίνει ότι πρέπει να διαρκέσει για πάντα. Χρειάζεται αλλαγές», συνοψίζοντας: «Έχουμε λοιπόν περιθώρια, μεγάλα. Αυτό είναι θετικό. Αλλά πρέπει με τόλμη να τους δούμε».

Φωτογραφίες: Δημήτρης Μιχαλάκης

Τα κλιματικά stress tests πλησιάζουν για τις τράπεζες

Μάλιστα, αναφέρθηκε και στον υφιστάμενο δεσμό με τα κίνητρα που θα εφαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή και την οικολογική μετάβαση. Όπως είπε: «Πρέπει να δούμε το σύστημα των φόρων και των επιδοτήσεων. Τι φορολογείτε, δηλ. που παρέχετε αντικίνητρα, τι επιδοτείτε; Εννοώ πού κινητοποιείς. Τότε ποιος είναι ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών και του τραπεζικού συστήματος», σημειώνοντας: «Μεθαύριο θα σας αποκαλύψω ότι το Ακαδημαϊκό ίδρυμα Πατρών είχε την καλοσύνη να μου απονείμει επίτιμο διδάκτορα. Εκεί θα μιλήσω για τον ρόλο της νομισματικής πολιτικής σε σχέσης με τον πράσινο μετασχηματισμό. Οι κεντρικές τράπεζες και το τραπεζικό σύστημα έχουν επίσης πολλά να κάνουν που δεν κάνουν».

Πρόσθεσε λοιπόν σημαντικά: «Για παραδείγματα, οι κεντρικές τράπεζες λαμβάνουν υπόψη την κλιματική αλλαγή στους στόχους τους για τον πληθωρισμό; Η κλιματική αλλαγή προκαλεί υπερβολική μεταβλητότητα. Το καλοκαίρι, για παραδείγματα, οι τιμές αυξάνονται. Τι πρέπει να κάνουμε ως κεντρική τράπεζα; Δηλαδή οι τράπεζες δανείζουν εκεί που πρέπει; Έχουν επιχειρηματικά σχέδια που λαμβάνουν υπόψη την κλιματική αλλαγή και τον μετασχηματισμό και την προσαρμογής; Σύντομα θα πραγματοποιήσουμε stress tests και θα επιβάλουμε κλιματικά stress tests στις τράπεζες. Είναι έτοιμοι να το κάνουν αυτό; Και ναι, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοστούς κεφαλαίου, αλλά κάποια στιγμή θα εισαγάγουμε αποθεματικά.

Και συνέχισε: «Όταν μιλάμε για κλιματική αλλαγή, έχουμε ένα ζωντανό παραδείγματα μπροστά μας. Δείτε τι έγινε με τις φωτιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι και τις πλημμύρες στον θεσσαλικό κάμπο. Πώς αντιμετωπίζονται; Με αερόσακους, φορολογικά, τραπεζικά, ασφαλιστικά.”

Το κοστούς της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα

Για το κοστούς της κλιματικής αλλαγής, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η Παγκόσμια Τράπεζα (ίσως η πρώτη, είπε, διεθνώς) είχε υπολογίσει ένα νούμερο «700 δισ. χωρίς συντελεστή έκπτωσης, αλλά με συντελεστή έκπτωσης 2%, που θεωρούμε κατάλληλο για την αλλαγή, η κλιματική αλλαγή θα είναι περίπου 200 δισεκατομμύρια έως το 2100, που είναι το ΑΕΠ. Αυτό είναι περίπου 2,2 δισεκατομμύρια το χρόνο».

Μάλιστα, πρόσθεσε: «Για τον ευρωπαϊκό Νότο, σας λέω αφού δείτε τους υπολογισμούς, μην εκπλαγείτε αν το κοστούς ανέρχεται στο 1% του ΑΕΠ ετησίως για τα επόμενα χρόνια και αν λάβουμε μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. , για παραδείγματα για να θωρακίσουμε τα σπίτια μας, δημιουργώντας ένα δίκτυο για την ενίσχυση της πράσινης ενέργειας, αυτό το μεγάλο κοστούς θα μειωθεί κατά 30%. Όμως κάτι θα μείνει. Θα ζήσουμε με αυτό».

Υπερβολικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας

Επίσης, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρθηκε και στις προβλέψεις του για την καλύτερη κατάσταση της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο της προετοιμασίας της έκθεσης για τη νομισματική πολιτική. «Το φυσιολογικό σενάριο τα επόμενα χρόνια είναι μια ανάπτυξη ιδεών 2,5% όταν η Ευρώπη πάει από το 0% στο 1%», προσθέτοντας ότι «θα έχουμε πραγματική σύγκλιση, δηλαδή σύγκλιση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και από ό,τι φαίνεται έχει υπάρξει σημαντικές μακροοικονομικές ανισορροπίες».

Σημείωσε επίσης ότι «το ισοζύγιο είναι ένα μικρό προβληματισμός, αλλά το αποκαλώ «μικρό προβληματισμός» όχι «προβληματισμός», εξηγώντας ξεκάθαρα ότι «η επέκτασή του δεν οφείλεται σε αύξηση του ελλείμματος του δημόσιου τομέα, αλλά σε αύξηση του έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα, το οποίο χρηματοδοτείται βολικά από ξένες επενδύσεις, άμεσες επενδύσεις και κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο από το ΕΣΠΑ όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Παράλληλα, απάντησε και στους λόγους για τους οποίους ανακοίνωσε τη συνεχιζόμενη αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την ανάπτυξη ιδεών του ελληνικού ΑΕΠ το 2025. Όπως είπε, αυτό οφείλεται στο ότι «κάτι έχει αλλάξει στο διεθνές περιβάλλον». Προσαρμόσαμε προς τα κάτω γιατί και η Ευρώπη προσαρμόστηκε προς τα κάτω. Αυτή λοιπόν η μείωση από το 2,7% στο 2,5% του χρόνου είναι ακριβώς επειδή μειώσαμε ελαφρώς τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό ισχύει και για εμάς».

Πότε θα «πέσει» ο πληθωρισμός;

Αναφερόμενος στο φαινόμενο του πληθωρισμού που πλήττει τους πολίτες, ο κ. Στουρνάς εκτίμησε ότι θα «έπεφτε» στο 2% στην ευρωζώνη στις αρχές του 2025. Όπως δήλωσε: «Η ακρίβεια είναι διεθνές φαινόμενο, δυστυχώς δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Αυτό έχει να κάνει με την άνοδο των τιμών της ενέργειας, που προφανώς αρχίζουν να πέφτουν ξανά, και την άνοδο των τιμών των τροφίμων, που επίσης αρχίζουν να πέφτουν» και σημείωσε: «Μην ξεχνάτε ότι τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι στην Ευρώπη, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,4% τον Νοέμβριο, οπότε είμαστε ήδη πολύ κοντά στον στόχο μας».

Και κατέληξε: «Εάν είμαστε τυχεροί και δεν βιώσουμε παγκόσμια αναταραχή, προβλέπω ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει σε επίπεδα πολύ κοντά στο 2% ή ακόμα και στο 2% στις αρχές του 2025».

Αυτό αφορά το ευαίσθητο θέμα των επιτοκίων, αλλά απέφυγε να δώσει οποιαδήποτε πρόβλεψη γιατί αυτή τη στιγμή είναι απαγορευτική. «Επειδή βρισκόμαστε σε μια «ήρεμη περίοδο» όπως λέμε, μια «ήρεμη περίοδο», επιτρέψτε μου να μην πω πολλά για αυτό το θέμα», σημείωσε, επαναλαμβάνοντας ότι «ο πληθωρισμός σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Νοεμβρίου ήταν 2,4% το ευρωζώνη. Είμαστε ήδη πολύ κοντά στον στόχο. Φυσικά, αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί μόλις τελειώσουν οι επιδοτήσεις ενέργειας, αλλά δεν νομίζω ότι τα πάμε πολύ άσχημα. Μόνο αυτό μπορώ να πω».

Επενδύσεις, ελληνικές τράπεζες και αποτίμηση επενδύσεων

Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, σημείωσε ότι «όπως τα πήγαμε καλά στο δημόσιο χρέος, τα πήγαμε καλά και στις τράπεζες», προσθέτοντας φυσικά ότι «δεν τα πήγαμε καλά σε καμία από τις δύο. Αλλά όσον αφορά το πού βρισκόμαστε, είμαστε πολύ καλοί».

Συνέδεσε επίσης τη θετική εικόνα με την εμφάνιση της αξιολόγησης επενδυτικής βαθμίδας, λέγοντας: «Πότε εμφανίστηκε η Unicredit; Μόλις αποκτήσαμε επενδυτικό βαθμό. Έτσι ήρθαν σοφά και αγόρασαν φτηνά για να επωφεληθούν. Θα έρθουν και άλλοι τώρα. Γι’ αυτό είπα νωρίτερα, θα έρθουν επενδύσεις στην Ελλάδα». Και πρόσθεσε: «Εάν κάνουμε αυτό που πρέπει, δηλαδή να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία, αυξάνοντας έτσι τον δυνητικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης μέσω της παραγωγικότητας, νομίζω ότι το μέλλον φαίνεται πολύ θετικό. Θα τονίσω όμως για άλλη μια φορά δημοσιονομικό», επαναλαμβάνοντας για τρίτη φορά ότι «δεν αρκεί η μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Πρέπει να αρχίσουμε να το μειώνουμε και σε απόλυτες τιμές. Στην προοπτική του 2032.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στην ανάγκης δημιουργίας ενός «οικοσυστήματος» μη συστημικών τραπεζών, που δυνητικά θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τόσο στα νέα συστήματα πληρωμών όσο και στο Fintech, αλλά κυρίως σε {επίπεδο} εντατικοποίησης του ανταγωνισμού.

Να ξεκαθαρίσω

Αναφερόμενος στα δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ανέφερε ότι «οι τράπεζες δεν μπορούν να δανείζουν σε επιχειρήσεις που δεν είναι τραπεζικές και η ικανότητά τους να λάβουν πίστωση σημαίνει ότι δεν μπορούν να δανειστούν επειδή οι ίδιες δεν αποκαλύπτουν τα πραγματικά φορολογικά τους στοιχεία ή επειδή δεν είναι κερδοφόρες. Ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον των εταιρειών να γνωστοποιούν φορολογικό υλικό και εισόδημα για να μπορούν να λάβουν δάνειο.

Από την άλλη, βέβαια, λόγω της κρίσης, το τραπεζικό σύστημα έχει συρρικνωθεί και ο ανταγωνισμός έχει μειωθεί. Αυτή τη στιγμή, 4 τράπεζες ελέγχουν το 95% του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, πρόσθεσε: «Εμείς, ως Τράπεζα της Ελλάδος και κυβέρνηση πρόσφατα – πρέπει να πω ότι ο Κωστής Χατζηδάκης είναι συνένοχος σε αυτό – θέλουμε να αυξήσουμε τον μεγάλο ανταγωνισμό στο τραπεζικό σύστημα. αφενός μέσω μικρότερων μη συστημικών τραπεζών, συνεταιριστικών και μη, μετά, φυσικά, εξήγηση, αυτή τη στιγμή οι συνεταιριστικές τράπεζες είναι υγιείς.

Ταμείο Ανασυγκρότησης

Για το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι «η μπάλα είναι στο γήπεδο μας. Θα λάβουμε περίπου 66-70 δις τα επόμενα 4-5 χρόνια. Πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε. Δυστυχώς, αυτή η ευκαιρία έρχεται μια φορά στη ζωή. Μια μοναδική ευκαιρία. Μαζί με τη ρύθμιση του χρέους, μαζί με το {επίπεδο} της επένδυσης, ωχ, δυστυχώς, αν δεν «παίξουμε» ποδόσφαιρο «τώρα», πότε θα «παίξουμε»;» και ανέφερε ότι «αυτό όμως σημαίνει ότι στην την επόμενη περίοδο θα πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε για να κάνουμε μεγάλες μεταρρυθμίσεις».