Σχεδόν ένα χρόνο μετά το τραγικό δυστύχημα τρένου στα Τέμπη, που σκότωσε 57 ανθρώπους και τραυμάτισε τουλάχιστον 85 και έκοψε το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας στο μισό, η κυβέρνηση παρουσιάζει τα βασικά σημεία της πρότασής της για δημιουργία «Νέου ΟΣΕ», προσπαθώντας: υπέδειξε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, για την αντιμετώπιση των χρόνιων παθολογιών του σιδηροδρομικού κλάδου στην Ελλάδα.

Η πρόταση αυτή προωθείται σε συνεργασίας με την ΕΕ και αφορά την πλήρη αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων που ασχολούνται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη ιδεών, τη συντήρηση και τη {διαχείριση} της σιδηροδρομικής υποδομής και του τροχαίου υλικού της χώρας, «για να εξασφαλιστεί ένα σύγχρονο, γρήγορο, άνετο και απόλυτα ασφαλές σιδηροδρομικό δίκτυο σε πλήρη διαλειτουργικότητα με κατάλληλα ευρωπαϊκά δίκτυα» τονίζει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

ΟΣΕ: «Τυφλά» τρένα από Αχαρνών προς Τιθορέα – τι καταγγέλλει ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων

Ποιες είναι οι νέες αλλαγές;

Η κληρονομιά λειτουργία των τριών εταιρειών που συμμετέχουν στο σιδηροδρομικό έργο, με πολλές κοινές αρμοδιότητες και διεπαφές, παράλληλες, αντικρουόμενες ή/και συμπληρωματικές αρμοδιότητες, έχει ως {αποτέλεσμα} την αδυναμία ενιαίου στρατηγικού σχεδιασμού, συντονισμού, ανάπτυξης, συντήρησης, διαχείρισης και πλήρους ελέγχου του σιδηροδρομικό δίκτυο, με {αποτέλεσμα} καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου και πιθανότητα απώλειας πολύτιμων πόρων (ανθρώπινων και οικονομικών). Επιπλέον, υπάρχει σημαντική συνολική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό που προκύπτει από τον μεγάλο αριθμό εργαζομένων με τα κατάλληλα προσόντα και αρμοδιότητες που σχετίζονται με παρόμοιες διαδικασίες στις τρεις εταιρείες.

Για τους λόγους αυτούς κρίθηκε αναγκαίο και σχεδιάστηκε να εφαρμοστεί ένας άμεσος ριζικός εκσυγχρονισμός για την ανάπτυξη ιδεών του σιδηροδρομικού τομέα, εισάγοντας τις ακόλουθες σημαντικές αλλαγές στην οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων πυλώνων του υφιστάμενου συστήματος (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ) ως ακολουθεί:

1. Δημιουργείται μια νέα, ενιαία, σύγχρονη δημόσια αρχή, πυρήνας της οποίας είναι ο ΟΣΕ («Νέος ΟΣΕ»), ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής όπως ορίζονται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και Ταυτόχρονα καθίσταται αποκλειστικά υπεύθυνος για όλες τις έρευνες και τα έργα που υλοποιούνται στο σιδηροδρομικό δίκτυο, τη {διαχείριση} τροχαίου υλικού και σταθμών και άλλων εγκαταστάσεων που ανήκουν στο ενεργητικό της.

2. Πέραν του υφιστάμενου ΟΣΕ, η νέα εταιρεία περιλαμβάνει: α) ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και β) ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. στο τμήμα που αφορά το λειτουργικά κρίσιμο μέρος των σιδηροδρομικών δραστηριοτήτων της (τροχαίο υλικό, ενεργές σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις).

3. Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για όλα τα θέματα ασφάλειας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, συνεργαζόμενος με άλλους φορείς του κλάδου (Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ΡΑΣ, Ελληνική Σιδηροδρομική και λοιποί φορείς εκμετάλλευσης) στο πλαίσιο εφαρμογής νέου προσέγγιση ανάλυσης συστήματος και διαχείρισης κινδύνου, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και το σχετικό Σχέδιο Δράσης που έχει εκπονήσει η ελληνική κυβέρνηση.

4. Θα συσταθεί νόμιμα η δημιουργία και οργάνωση του νέου φορέα. Οι αρμοδιότητές του θα καλύπτουν πλήρως τις αρμοδιότητες του σημερινού ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ και θα συμπληρώνονται κατά {περίπτωση} για την αντιμετώπιση κενών ή/και αδυναμιών στον τρέχοντα τρόπο λειτουργίας των φορέων.

Σχέδιο «Νέος ΟΣΕ».

Ο νέος φορέας εκμετάλλευσης είναι η Ανώνυμη Εταιρεία

Ειδικά:

• Η νέα οντότητα θα είναι ανώνυμη εταιρεία του Ελληνικού Δημοσίου, η διοίκηση της οποίας θα οριστεί από το Ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της αξιοκρατίας. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα εποπτεύει τον Νέο ΟΣΕ.

• Στον οργανισμό θα δημιουργηθούν χωριστοί Επιχειρησιακοί Τομείς στους οποίους, αφού γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές, θα ενσωματωθεί το τρέχον επιχειρησιακό έργο του ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΙΑΟΣΕ και των αρμόδιων οργανικών μονάδων (Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις κ.λπ.) που το υλοποιούν. Τα σχετικά τμήματα υποστήριξης (διοικητικής) των τριών εταιρειών θα συγχωνευθούν σε έναν διοικητικό τομέα για να επωφεληθούν από τις σχετικές οικονομίες κλίμακας.

• Μετά από έναν διεθνή διαγωνισμό, μια εταιρεία με τεκμηριωμένη τεχνική και διοικητική εμπειρίας στη {διαχείριση} και τη λειτουργία των μεμονωμένων φορέων θα χρησιμοποιηθεί για τη θέση του “τεχνικού συμβούλου διαχείρισης” του νέου OSE. Ο σύμβουλος τεχνικής διαχείρισης θα συνεισφέρει την τεχνογνωσία του και το αφοσιωμένο ανώτερο διοικητικό προσωπικό, αναλαμβάνοντας όλα τα επιχειρησιακά καθήκοντα της εταιρείας καθημερινά, καθώς και λεπτομερέστερη ευθύνη για τη διεξαγωγή κρίσιμων επιχειρηματικών τομέων για μια περίοδο τουλάχιστον τριών χρόνια, εφαρμόζοντας αναλογικά τη διεθνή εμπειρίας που έχουν υιοθετηθεί στο παρελθόν από αρμόδιους σιδηροδρομικούς οργανισμούς.

• Ο νέος ΟΣΕ θα αναπτύξει στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο και θα συνάψει συμφωνία απόδοσης με το εποπτεύον Υπουργείο μέσω του οποίου θα παρακολουθείται με βάση τους καθορισμένους δείκτες απόδοσης και τους μετρήσιμους στόχους.

• Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει την ευθύνη για όλα τα έργα του ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ και λοιπές συμβάσεις (τροχαίο υλικό, επιχειρησιακοί σταθμοί κ.λπ.) που είναι σε προοδευτικότητα και θα συνεχιστούν απρόσκοπτα βάσει ειδικής διάταξης του νέου νόμου.

Ενίσχυση τεχνογνωσίας, προσωπικού και συστημάτων

Ο νέος ΟΣΕ ενισχύεται σημαντικά περαιτέρω σε {επίπεδο} τεχνογνωσίας, προσωπικού και συστημάτων, αξιοποιώντας ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους. Ειδικά:

• Γνώση εμπειρογνωμόνων: Η δήλωση της πρόθεσης για συνεργασίας που έχει ήδη ολοκληρωθεί μεταξύ των αρμόδιων υπουργών της Ελλάδας και της Γαλλίας στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, με ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα διαχείρισης κινδύνου, ασφάλειας και διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού δικτύου. Ακόμη, εξαιρετικά σημαντική κρίνεται η {μεταφορά} τεχνογνωσίας που θα επιτύχει ο σύμβουλος τεχνικής διαχείρισης στον Νέο ΟΣΕ.

• Προσωπικό: Το νέο σώμα θα απασχολεί όλο το προσωπικό και των δύο φορέων (OSE, Ergose) και του σχετικού προσωπικού του τμήματος δραστηριοτήτων Gaiaose που θα συμμετάσχει στο νέο OSE. Παράλληλα, αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά το προσωπικό της με προσεκτικά επιλεγμένο επιπλέον νέο προσωπικό, το οποίο θα ξεπεράσει τα 600 άτομα και θα έχει προσόντα που θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των νέων, καθορισμένων θέσεων εργασίας. Η πρόσληψη της πρώτης ομάδας πρόκειται να γίνει το 2024, ενώ η υπόλοιπη στελέχωση θα γίνει σταδιακά, έως τα μέσα του 2025, με βάση και τις ανάγκες στελέχωσης που θα καθοριστούν στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του νέου φορέα.

• Συστήματα: Το νέο OSE θα είναι εξοπλισμένο με υπερσύγχρονα συστήματα ασφάλειας διαχείρισης της κυκλοφορίας τρένων (ERTMS), καθώς και βελτιστοποίηση της χρήσης δικτύου, πολλά από τα οποία έχουν ήδη εγκατασταθεί στο δίκτυο OSE και στα τρένα που ανήκουν στο Giaose. Επιπλέον, ο προηγμένος ψηφιακός οργανισμός θα επανασχεδιαστεί από το μηδέν και θα εξοπλιστεί με σύγχρονα συστήματα πληροφορικής (μητρώο περιουσιακών στοιχείων, σχεδιασμό έρευνας και παρακολούθησης και συστήματος παρακολούθησης, σύγχρονες δυναμικές πληροφορίες και σύστημα υπηρεσιών επιβατών).

Συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Αποκατάστασης

Η αναδιοργάνωση του ΟΣΕ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RESF) και θα εφαρμοστεί πλήρως έως το τέλος του 2025, με ενδιάμεσους σταθμούς που περιλαμβάνουν:

Α. υποβολή σχεδίου υλοποίησης μετασχηματισμού, το οποίο θα περιλαμβάνει επίσης σχέδια προτεινόμενων νομοθετικών πράξεων και προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για τη θέση του Τεχνικού Συμβούλου Διοίκησης (TMC) του «Νέου ΟΣΕ» το δεύτερο τρίμηνο του 2024,

Β. υιοθέτηση κανονισμών για τον νέο ΟΣΕ και έκδοση διεθνών εγγράφων διαγωνισμού για TSD μέχρι το τέλος του 2024, και

Γ. έγκριση του πολυετούς επενδυτικού προγράμματος και υπογραφή νέας εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του ΟΣΕ και του ελληνικού δημοσίου έως τον Ιούνιο του 2025.

Στρατηγικό σχέδιο για τον «Νέο ΟΣΕ»