Στο νέο περιβάλλον νομισματικής πολιτικής, οι ελληνικές τράπεζες θα κληθούν από φέτος να εφαρμόσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια, τα οποία στοχεύουν στη {διατήρηση} της κερδοφορίας στα επίπεδα των 4 δισ. ευρώ.

Το 2023, το {επίπεδο} του κόστους δανεισμού στη ζώνη του ευρώ σε ιστορικά υψηλά επίπεδα ήταν καταλύτης για τη σημαντική ενίσχυση του οργανικού αποτελέσματος σε περίπου 50%, παρά την επιβράδυνση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης.

Τράπεζες: Μάχη για 8,3 δισεκατομμύρια ενεργειακά έργα έως το 2027

Χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ

Αφενός, εφαρμόστηκαν αυτόματα προσαρμογές επιτοκίων στη συντριπτική πλειονότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου, σύμφωνα με τα διατραπεζικά επιτόκια euribor, αφετέρου, οι αποδόσεις των καταθέσεων αυξήθηκαν ελαφρά και το μερίδιο των πιο ακριβών προθεσμιακών λογαριασμών δεν αυξήθηκε σημαντικά. Ωστόσο, καθώς η νομισματική πολιτική χαλαρώνει σταδιακά στη ζώνη του ευρώ, η διασφάλιση επαρκών εσόδων από τόκους για την επίτευξη των στόχων καθαρής κερδοφορίας απαιτεί βελτιωμένες επιδόσεις σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς. Τα έσοδα από τόκους είναι πιθανό να φτάσουν σε ανώτατο όριο το πρώτο τρίμηνο του 2024 και θα χρειαστούν εντατικές προσπάθειες για την προστασία τους από την πτώση των ευρωπαϊκών επιτοκίων.

Χαρτοφυλάκιο

Τα περισσότερα δάνεια που χορηγούνται από τις ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται από το επιτόκιο Euribor 1 και 3 μηνών. Όταν η ΕΚΤ αρχίσει να μειώνει τους δικούς της δείκτες, θα προσαρμοστούν ανάλογα. Η αποκλιμάκωση εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει ακόμη νωρίτερα, δεδομένων των προσδοκιών γύρω από την απόφασή της.

Όσον αφορά το τελευταίο, δεν είναι τυχαίο ότι το Euribor 12 μηνών υποχωρεί ήδη περίπου 40 μονάδες βάσης από τα υψηλά του, καθώς οι αγορές πιστεύουν ότι η μείωση των ευρωπαϊκών επιτοκίων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι σχεδόν βέβαιη. Την περασμένη εβδομάδα ήταν ελαφρώς πάνω από το 3,6%, το οποίο είναι χαμηλότερο από τους βραχυπρόθεσμους δείκτες.

Αυτό σημαίνει ότι οι δανειολήπτες που χρησιμοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα μεταβλητού επιτοκίου θα αντιμετωπίσουν σύντομα μειώσεις δόσεων ανάλογα με την πτώση των δεικτών Euribor με τους οποίους συνδέονται. Το μεγαλύτερο προβληματισμός για τις τράπεζες είναι τα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία αποτελούν το 75% του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Εάν επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο των επιτοκίων της ΕΚΤ, θα ασκηθεί πίεση στα έσοδα από τα περισσότερα δάνεια που έχουν εκδοθεί.

Το λιανικό εμπόριο

Στη λιανική τραπεζική, από την άλλη, τα περισσότερα δάνεια δεν θα επηρεαστούν άμεσα. Στην {περίπτωση} των στεγαστικών δανείων, τα κυμαινόμενα επιτόκια είναι ούτως ή άλλως κλειδωμένα μέχρι το καλοκαίρι ως μέρος ενός συνεκτικού προγράμματος προστασίας των δανειοληπτών που ξεκίνησε πέρυσι. Ειδικότερα, κατά τον υπολογισμό των δόσεων, οι σχετικοί δείκτες παγώνουν στη ζώνη του 3%. Επομένως, για να υποστούν απώλειες οι τράπεζες σε αυτό το χαρτοφυλάκιο, τα ευρωπαϊκά επιτόκια θα πρέπει να είναι κάτω από αυτά τα επίπεδα από τον Ιούνιο.

Στην {περίπτωση} των καταναλωτικών δανείων, στις περισσότερες συμφωνίες τα επιτόκια καθορίζονται διοικητικά από τις τράπεζες και το συνολικό τους ύψος είναι μόνο το 5% του συνόλου των υφιστάμενων δανείων. Ως εκ τούτου, η επίδραση αυτών των ανοιγμάτων στα κέρδη θα είναι περιορισμένη.

Χάρη σε αυτά τα δεδομένα, οι αναπόφευκτες απώλειες στα έσοδα από τόκους μπορούν να καλυφθούν μόνο μέσω αύξησης του υπολοίπου του δανείου. Το έτος 2023 χαρακτηρίστηκε από σημαντικές προκαταβολές, κυρίως από μεγάλες φερέγγυες εταιρείες, λόγω της αύξησης του κόστους δανεισμού. Εκτιμάται ότι φέτος αυτή η τάση θα σταματήσει εντελώς. Στο πλαίσιο αυτό, το στοίχημα για τις τράπεζες είναι η αύξηση των νέων αναλήψεων, η οποία θα υποστηριχθεί από πιθανή πτώση των επιτοκίων, που θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους.

Πάλη

Ο δεύτερος τομέας στον οποίο οι διοικήσεις των τραπεζών προσπαθούν να αυξήσουν τα έσοδα είναι οι προμήθειες. Το 2023 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για τον κλάδο διαχείρισης περιουσίας, όπου οι πωλήσεις επενδυτικών προϊόντων κατέγραψαν σημαντική ανάπτυξη ιδεών. Οι τράπεζες πιστεύουν ότι οι ευκαιρίες ανάπτυξης για τη συγκεκριμένη αγοράστρια είναι μεγάλες, καθώς το ποσοστό των πελατών τους που χρησιμοποιεί τις κατάλληλες υπηρεσίες παραμένει πολύ χαμηλότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Εκτιμάται ότι όταν τα επιτόκια αρχίσουν να αποκλιμακώνονται και η κερδοφορία των προθεσμιακών λογαριασμών θα αρχίσει να μειώνεται σημαντικά, λίγοι από τους πελάτες τους θα αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους χρήσης της ρευστότητάς τους. Παράλληλα, στόχος των τραπεζών είναι να αυξήσουν τις πωλήσεις ασφαλιστικών προϊόντων μέσω του δικτύου τους, ιδιαίτερα στους τομείς της ζωής και της υγείας, όπου οι ευκαιρίες ανάπτυξης είναι σημαντικές. Επιπλέον, η περαιτέρω ανάπτυξη ιδεών της χρήσης ηλεκτρονικών υπηρεσιών μπορεί επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση των εσόδων από άτοκες δραστηριότητες.

Καταθέσεις

Τέλος, οι τράπεζες έχουν υποχρέωση να διαχειρίζονται σωστά τις υποχρεώσεις τους για να μειώσουν τα έξοδα τόκων. Θεωρείται βέβαιο ότι οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω των δεικτών της ΕΚΤ θα επιφέρουν αντίστοιχες μειώσεις στις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων. Το πεδίο εφαρμογής τους θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, με τις κατάλληλες προσαρμογές που ενδέχεται να γίνουν ακόμη και νωρίτερα από τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Ειδικά για προθεσμιακούς λογαριασμούς με διάρκεια μεγαλύτερη των 12 μηνών, έχουν ήδη ξεκινήσει.

ΠΗΓΗ: KROK PRINT EDITION