Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που σκοπεύει να ελέγξει τα αποθέματα και τις προμήθειες καυσίμων, αναστέλλει κάθε κίνηση και αίσθημα για αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών σε σχέσης με τη σύσφιξη της οικονομικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή, ενόψει της αυξημένης ζήτησης κατά την περίοδο του Πάσχα.

Όπως αναφέρει το Newmoney, οι επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα συμβουλεύουν ηρεμία και αναμονή, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι τα χειρότερα μπορεί να αποφευχθούν (τουλάχιστον προς το παρόν). Η ανησυχία επιμένει σε όλο τον κόσμο και όλοι περιμένουν από σήμερα την πρώτη αντίδρασης των διεθνών χρηματιστηρίων.

Επιπλέον, η χώρα μας ανησυχεί ιδιαίτερα για το αν θα είναι απρόσκοπτη η αποστολή αγαθών και πρώτων υλών από την Κίνα και την Ασία, καθώς και καυσίμων από το Ιράν προς τον Πειραιά και την υπόλοιπη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω του Σουέζ.

Τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στην άφιξη και παράδοσης των εμπορευμάτων στον Πειραιά ξεκίνησαν στα τέλη του 2023, μετά από συστηματικές επιθέσεις των Χούτι. Ωστόσο, το Ιράν, που θεωρείται ο υποκινητής αυτών των ένοπλων ομάδων, δεν πέρασε ποτέ επίσημα στην επίθεση.

Τα «καλά νέα» προς το παρόν είναι ότι «η διπλωματία μίλησε» και η «επίθεση τελείωσε» μέσα σε λίγες ώρες. Τα κακά νέα είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει ποια αντίποινα θα χρησιμοποιήσει το Ισραήλ εναντίον του Ιράν μετά την επίθεση και εάν αυτό θα οδηγήσει σε:

1. περαιτέρω επιθέσεις και εμπόδια στη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα. Μια τέτοια προοδευτικότητα θα μπορούσε να «υπονομεύσει» τον Πειραιά ως ναυτιλιακό κόμβο Κίνας-Ασίας-Ευρώπης σε σημαντικό σημείο να αναγκάσει τα πλοία να κάνουν τον περίπλου δυτικά μέσω της Αφρικής και να εισέλθουν στη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω του Γιβραλτάρ αντί της Διώρυγας του Σουέζ. Και μόνο οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις απειλούν καθυστερήσεις για τα εργοστάσια που περιμένουν υλικά για να πραγματοποιήσουν την παραγωγή, απώλεια παραγγελιών και πελατών λόγω παραβίασης των συμβάσεων, την ακρίβεια και ακόμη και την ύφεση λόγω έλλειψης επαρκών αγαθών κ.λπ.

2. παρεμπόδιση ή διακοπή της μεταφοράς πετρελαίου προς την Ελλάδα και την Ευρώπη, με {αποτέλεσμα} νέα πετρελαϊκή κρίση, που θα προσθέσει στα υπάρχοντα προβλήματα και ελλείψεις ρωσικού πετρελαίου από τα Ουράλια, αλλά και ρωσικού φυσικού αερίου.

Οι τιμές “πρώτα ανεβαίνουν και μετά κάτω.”

Από το βράδυ του Σαββάτου ή νωρίς το πρωί της Κυριακής, όταν έκλεισαν τα διεθνή χρηματιστήρια και πριν εκτοξευθούν και καταρριφθούν οι ιρανικοί πύραυλοι, αναλυτές και σχολιαστές είχαν εκφράσει φόβους ότι το αργό πετρέλαιο Brent θα αυξηθεί στα 130 δολάρια το βαρέλι όταν οι αγορές άνοιξαν τη Δευτέρα. Έδωσαν επίσης τις {απόψεις} παραγόντων της αγοράς για την τελική τιμή της βενζίνης στα πρατήρια της χώρας μας «στα επίπεδα των 3 ευρώ το λίτρο».

Ωστόσο, κατά πόσο αυτό δικαιολογείται και τι πρέπει να περιμένουν οι καταναλωτές, ειδικά ενόψει της περιόδου του Πάσχα;

«Βραχυπρόθεσμα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αγορές θα αντιδράσουν βίαια», ήταν η επίσημη πρόβλεψη του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη. «Θα δούμε αυξήσεις τις πρώτες μέρες εφόσον υπάρχουν ανησυχίες και αμφιβολίες για την προοδευτικότητα της κατάστασης. Ωστόσο, οι αναλύσεις είναι καθησυχαστικές. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό να επιβεβαιωθεί και να εξελιχθεί προς τη μη κλιμάκωση ή -ακόμα καλύτερα- την αποκλιμάκωση» τόνισε ο κ. Θεοχάρης.

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι είναι «σημαντικό για τους χρηματοοικονομικούς λειτουργούς να μην αποδεχτούν αδικαιολόγητη αύξηση των αποθεμάτων καυσίμων που έχουν ήδη τιμολογηθεί και φορολογηθεί», προαναγγέλλοντας ότι «το κράτος έχει μηχανισμούς και θα κάνει ελέγχους. Υπάρχει σύγχυση αυτή την περίοδο, όλοι οι μηχανισμοί πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Είτε έχουν να κάνουν με κερδοσκοπία είτε με φοροδιαφυγή. Τις επόμενες ημέρες κλιμάκια της ΑΑΔΕ και της ΔΗΜΕΑ θα βγουν στους δρόμους για να κάνουν ελέγχους» προειδοποιεί ο κ. Θεοχάρης.

Ωστόσο, ακόμη και με τις πιο απαισιόδοξες υποθέσεις (όπως ότι δεν υπάρχει επιστροφή μετά την επίσημη ανάμειξη του Ιράν και ότι τα χειρότερα έρχονται), ο δρόμος μέχρι αυτό το σημαντικό σημείο μπορεί να αποδειχθεί πολύ μακρύς. Αυτό είναι επειδή:

– με την τιμή του Brent στα 90 δολάρια το βαρέλι μέχρι την Παρασκευή, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης στην Ελλάδα έφτασε στα 2 ευρώ σε όλη τη χώρα. Εάν η τιμή του αργού πετρελαίου Brent αυξανόταν στα 130 δολάρια (περίπου +50%), αυτό δεν σημαίνει ότι η τιμή της βενζίνης θα αυξανόταν αυτόματα κατά 50%, από 2 σε 3 ευρώ. Μάλιστα και σε αυτό το σενάριο δεν θα μπορούσε να αυξηθεί πάνω από 25%. Και αυτό γιατί, με τη σημερινή μέση τιμή σε όλη τη χώρα να είναι σχεδόν 2 ευρώ το λίτρο, μόνο 1 ευρώ (80 λεπτά + ΦΠΑ) εξαρτάται από τις διεθνείς τιμές των καυσίμων και όχι από τη συνολική τιμή.

Κι αυτό γιατί μόνο 1 στα 2 ευρώ παρουσιάζει διακυμάνσεις λόγω τιμής (αυξήσεις-μειώσεις), ενώ το υπόλοιπο 1 στα 2 ευρώ παραμένει «σταθερό ποσό» φόρου (ΦΠΑ + αναλογικό ΦΠΑ), το οποίο εξαρτάται από τον όγκο (λίτρα) . Συνεπώς, δεν επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των τιμών (ευρώ/δολάριο κ.λπ.). Με άλλα λόγια, για να αυξηθεί η βενζίνη κατά 50% χρησιμοποιώντας αυτούς τους υπολογισμούς, το Brent θα πρέπει να αυξηθεί κατά 100%, όχι 50%, δηλαδή στα 180 $, όχι μόνο στα $130.

– Στην πραγματικότητα, οι τιμές του πετρελαίου Brent δεν σχετίζονται άμεσα με τις τιμές της βενζίνης στην Ελλάδα. Ως επεξεργασμένο προϊόν, οι τιμές του βασίζονται στις τιμές μετοχών Platts Mediterranean. Σύμφωνα με στοιχεία μέχρι την περασμένη εβδομάδα, το ραφιναρισμένο προϊόν κόστιζε μόλις 80 λεπτά (καθαρή αξίας), και με ΦΠΑ 24% έφτασε στην τιμή 1 ευρώ στα 2 που πήγαινε στον διανομέα (τα υπόλοιπα είναι ειδικοί φόροι ανά λίτρο και κέρδη των πρατηρίων καυσίμων ή του μάρκετινγκ της εταιρείας ).

– Στα πρατήρια της επαρχίας ή των Κυκλάδων, που είναι πολύ υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο (μέχρι χθες 2,18), η τιμή της βενζίνης θα μπορούσε πιο εύκολα να πλησιάσει τα 3 ευρώ. Ωστόσο, στις πιο δυσπρόσιτες περιοχές, οι ποσότητες καυσίμου αναπληρώνονται σε μικρά χρονικά διαστήματα και με σημαντικές καθυστερήσεις λόγω σχετικά μειωμένης κατανάλωσης. Οπότε ακόμα κι αν υπάρξει άμεση, απότομη μεταβολή των τιμών στα αστικά κέντρα σε πρώτη φάση, νέες παραγγελίες από πρατήρια σε αγροτικές περιοχές θα γίνουν αργότερα. Και εάν η κατάσταση ομαλοποιηθεί ξανά, το συνολικό κύμα ανατίμησης δεν θα δικαιολογηθεί εκτός εάν υπάρξει μια διαρκής και διαρκής αύξηση στις διεθνείς τιμές και στις τιμές των διυλιστηρίων τις επόμενες εβδομάδες.

– Η επίθεση του Ιράν ήταν βασικά προειδοποιημένη. Ξεκίνησε την Παρασκευή και οι διεθνείς αγορές άρχισαν να κινούνται ανοδικά χωρίς πανικό. Με βάση όλα τα νέα δεδομένα που θα προκύψουν, από την αποτρεπτική προ-επίθεση ομιλία του Μπάιντεν μέχρι τα χτυπήματα του Ιράν χωρίς σοβαρά χτυπήματα, αλλά και τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας προς το Ισραήλ να απαντήσει διπλωματικά και όχι στρατιωτικά.

Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα – πολύ πριν ανοίξουν οι αγορές – το Ιράν ανακοίνωσε ότι η επίθεση έληξε χωρίς να προκληθεί σοβαρή ζημιά στο Ισραήλ και η διεθνής κοινότητα έστειλε μήνυμα συγκρατημένης απάντησης για να αποτρέψει νέα αντίποινα και ανεξέλεγκτη κρίση.

Ωστόσο, ο πρώτος στόχος των πυραύλων ήταν οι… τσέπες των καταναλωτών.

Και μπορεί οι πύραυλοι και οι απειλές του Ιράν να έχουν τελικά υποχωρήσει πριν καν χτυπήσουν το Ισραήλ, αλλά μπορεί τελικά να βρουν και να χτυπήσουν έναν άλλο στόχο, την τσέπη του Έλληνα καταναλωτή.

«Από την πλευρά μας, είναι σημαντικό να μην αποδεχθούμε αδικαιολόγητη αύξηση των αποθεμάτων καυσίμων που έχουν ήδη τιμολογηθεί και φορολογηθεί», τόνισε σε συνέντευξή του ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης και πρόσθεσε ότι «το κράτος διαθέτει μηχανισμούς που επιτρέπουν την εξαργύρωση των επιταγών. Είναι σαφές ότι μια περίοδος σύγχυσης είναι μια περίοδος κατά την οποία όλοι οι μηχανισμοί πρέπει να επαγρυπνούν. Είτε έχουν να κάνουν με κερδοσκοπία είτε με φοροδιαφυγή. Τις επόμενες μέρες στελέχη της ΑΑΔΕ και της ΔΗΜΕΑ θα βγουν στους δρόμους για να πραγματοποιήσουν ελέγχους».

“Έλεγχος Ακρίβειας”

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, οι εργαζόμενοι στον χρηματοοικονομικό τομέα αναγκάζονται να εξετάσουν άλλες διατάξεις για την καταγραφή των αποτελεσμάτων ακριβείας. Σχολιάζοντας τη δραματική προοδευτικότητα της κατάστασης στη Μέση Ανατολή και τις πιθανές επιπτώσεις της στην ελληνική οικονομία, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης τόνισε ότι «είμαστε κοντά στον πολίτη όταν υπάρχει τέτοια ευκαιρία και το επιτρέπουν οι συνθήκες. και αυτό το έχουμε αποδείξει τα τελευταία πέντε χρόνια. Αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση δεν σκέφτεται να παράσχει καμία βοήθεια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παρακολουθούμε την κατάσταση».

Ωστόσο, όπως εξήγησε, «το κοιτάμε και από τις δύο πλευρές. Ας δούμε τον ολοκληρωμένο προϋπολογισμό μετά από 3-4 μήνες, γιατί ο προϋπολογισμός του πρώτου διμήνου είναι τα έσοδα που υπολογίζονται από τις τελευταίες δόσεις των περσινών φόρων. Η χώρα βρίσκεται ακόμη σε φάση δημοσιονομικής διόρθωσης και δεν πρέπει να αναγκαζόμαστε να λαμβάνουμε αποφάσεις βάσει σχεδίων κυνηγιού ψηφοφόρων. Πρέπει να είμαστε χρήσιμοι. Δεν έχει νόημα να χάνουμε στόχους και να αναλαμβάνουμε δράση μετά τις εκλογές. Πριν από τις εκλογές λοιπόν, το Πάσχα, ας είμαστε θετικοί, ας έρθουμε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και ας λάβουμε μέτρα για να προλάβουμε», πρόσθεσε ο Θεοχάρης.