Οι προοπτικές και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον σημαντικής αναδιάρθρωσης, αναλύονται σε μια εκτενή μελέτη που εκπονήθηκε από κοινού από την EY Ελλάδος και τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών ΣΕΒ.

Η μελέτη, με τίτλο «Χτίζοντας ένα μέλλον για μια ακόμη ισχυρότερη βιομηχανία», εξετάζει τις τάσεις και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό {επίπεδο}, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις πρωτοβουλίες μετασχηματισμού που πρέπει να αναλάβουν οι ελληνικές βιομηχανικές εταιρείες για να γίνουν και πάλι κορυφαίες στην οικονομία. κορυφή ανάπτυξης, στην καρδιά του νέου μοντέλου παραγωγής.

Βασικά στοιχεία της έρευνας

1. Το 46% των εταιρειών που συμμετείχαν στη σχετική έρευνας εκτιμά ότι η ανανέωση αποτελεί ευκαιρία για την ανάπτυξη ιδεών της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο μόνο το 28% πιστεύει ότι θα είναι επωφελής για τους οργανισμούς τους
2. Οι σημαντικότερες εξωτερικές προκλήσεις της τελευταίας τριετίας: κοστούς ενέργειας και καυσίμων (72%), ανθρώπινοι πόροι (65%) και διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας (63%)
3. Το 81% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνας έχουν εφαρμόσει δραστηριότητες βιομηχανικής αριστείας, το 87% ψηφιακό μετασχηματισμό και το 87% πρωτοβουλίες βιώσιμου μετασχηματισμού
4. Οι πιο σημαντικοί στόχοι που επιτεύχθηκαν χάρη στις δραστηριότητες ψηφιακού μετασχηματισμού περιλαμβάνουν την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (43%) και τη βελτίωση της βιομηχανικής απόδοσης (41%), με τεχνικές ανάλυσης πρόβλεψης συντήρησης (45%) και την τεχνητή νοημοσύνη και την ανάλυση κειμένου δεδομένων στην πρώτη θέση κατά τα επόμενα τρία χρόνια (43%).

Αντοχή

Η βιομηχανία στην Ελλάδα έχει επιδείξει ανθεκτικότητα στις κρίσεις και έχει αυξήσει την οικονομική της εμβέλεια και τη συμβολή της στην ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια. Το 2022, η ευρέως κατανοητή βιομηχανία παρήγαγε το 14,4% του ΑΕΠ της Ελλάδας, προσφέρει σημαντικό αριθμό καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας (117.000 νέες θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία 10 χρόνια, μόνο 3.500 επιστήμονες εργάζονται σε αυτήν σε σύγκριση με 1.900 το 2011 και συνολικά Η χώρα λαμβάνει μέσο μισθό 32% υψηλότερο από την υπόλοιπη οικονομία), είναι πηγή καινοτομίας και τεχνολογικών καινοτομιών, παράγει το 90% των εξαγωγών αγαθών και έχει σχεδόν τριπλασιάσει το μερίδιο των βιομηχανικών εξαγωγών στο ΑΕΠ (23,6% έναντι 8% ). Παράλληλα, αποτελεί βασικό επενδυτικό πυλώνα της εθνικής οικονομίας, η συνολική επενδυτική αξίας της οποίας από το 2010 έχει ξεπεράσει τα 38 δισ. ευρώ.

Μια σειρά από μεγάλες προκλήσεις και μια ευκαιρία για ανανέωση

Σήμερα, η βιομηχανία σε παγκόσμιο {επίπεδο} αντιμετωπίζει μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις. Οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκαν από την πανδημία ακολουθήθηκαν από πιεστικές ελλείψεις πρώτων υλών και εξαρτημάτων και εκτίναξη του ενεργειακού κόστους. Οι γεωπολιτικές αναταραχές αυξάνουν τις τιμές και περιπλέκουν περαιτέρω τη δυναμική του παγκόσμιου εμπορίου. Ταυτόχρονα, η ανάγκης για τη βιομηχανία να κινηθεί προς τη βιωσιμότητα παραμένει τόσο επιτακτική όσο ποτέ, και οι αυξανόμενες ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού εμποδίζουν αυτήν την προσπάθειας. Τέλος, οι ταχέως μεταβαλλόμενες προσδοκίες των καταναλωτών αυξάνουν την ανάγκης για τις βιομηχανικές εταιρείες να είναι ευέλικτες και προσαρμόσιμες ώστε να ανταποκρίνονται σε απρόβλεπτες αλλαγές στη ζήτηση.

Στην Ευρώπη, η εμπειρίας των τελευταίων ετών οδήγησε πολλές εταιρείες να επανεξετάσουν την πολιτική μετεγκατάστασης των παραγωγικών δραστηριοτήτων σε αναπτυσσόμενες οικονομίες χαμηλού κόστους ως αντιστάθμιση για τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τους κινδύνους που διαμορφώνονται διεθνώς. Για την ελληνική βιομηχανία, αυτή η αναδυόμενη τάση επιστροφής των βιομηχανικών δραστηριοτήτων πιο κοντά στις εγχώριες αγορές μεγάλων εταιρειών ή γειτονικών χωρών – τα λεγόμενα Η «αναβάθμιση» – είναι μια σημαντική ευκαιρία, επίσης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για στρατηγική αυτονομία.

Τρία βασικά στοιχήματα

Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την EY Greece και τον ΣΕΒ αναλύει διεξοδικά τα αίτια, τα αναμενόμενα οφέλη, τις προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν, καθώς και τους παράγοντες επιτυχίας. Για να επωφεληθεί η ελληνική βιομηχανία από τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, πρέπει να κερδίσει τρία μεγάλα στοιχήματα:

1. Επενδύστε στη «βιομηχανική αριστεία», δηλαδή στην επιδίωξη παραγωγής υψηλής ποιότητας μέσω της βελτιστοποίησης των διαδικασιών, των τεχνολογιών και των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
2. Προώθηση και εμβάθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού για μετάβαση στο εργοστάσιο του μέλλοντος.
3. Μετάβαση σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμη αξίας για τις ίδιες τις εταιρείες, αλλά και για το περιβάλλον και την κοινωνία.

Και τα τρία φυτά σχετίζονται άμεσα με το ανθρώπινο μέρος και την ανάγκης ανάπτυξης των γνώσεων και των δεξιοτήτων του.

Στη μελέτη, οι εταιρείες τονίζουν την ανάγκης για σαφές όραμα και μετρήσιμους στόχους, τον βασικό ρόλο της επιχειρηματικής ηγεσίας στη παραγωγή μιας κουλτούρας που ενθαρρύνει και διαχειρίζεται αποτελεσματικά την αλλαγή, καθώς και τη σημασία της κατάρτισης και της ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Τονίζεται επίσης ότι τα έργα βιομηχανικής αριστείας, ψηφιακού μετασχηματισμού και βιωσιμότητας δεν πρέπει να είναι αποσπασματικά, αλλά να αποτελούν μέρος μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής βιομηχανικής ανάπτυξης.

Προαπαιτούμενα 12+1 για μια ισχυρή βιομηχανία

Το {αποτέλεσμα} της μελέτης που πραγματοποιήθηκε από την EY Ελλάδος και τον ΣΕΒ είναι ένα σύνολο προτάσεων που βασίζονται στους ακόλουθους άξονες:

1. Επενδύσεις σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον μορφές λύσεων ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης για τη μείωση του λειτουργικού κόστους

2. Ο άνθρωπος στο επίκεντρο, στην εποχή της τέταρτης και πέμπτης βιομηχανικής επανάστασης

3. Ατέλειωτος επένδυση στην υγεία και ασφάλεια στην απασχόληση, με στόχο την εξάλειψη των εργατικών ατυχημάτων

4. Αύξηση της ανθεκτικότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων σε απρόβλεπτα γεγονότα

5. Ανάπτυξη ιδεών οικοσυστημάτων και παραγωγή στρατηγικών συνεργασιών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων κρίσεων

6. Ενσωμάτωση της βιομηχανικής αριστείας στο DNA των επιχειρήσεων μέσα από εξειδικευμένα και ολιστικά εκπαιδευτικά προγράμματα

7. Υιοθετήστε το μοντέλο ηγεσίας υπηρέτη ως κινητήρια δύναμη για την επιτυχή {εφαρμογή} προγραμμάτων βιομηχανικής αριστείας

8. Έγκαιρη και ευρύτερη υιοθέτηση λύσεων τεχνητής νοημοσύνης ως βασικό παράγοντα αύξησης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας

9. {Σχεδιασμός} και υλοποίηση ολοκληρωμένου προγράμματος ψηφιακού μετασχηματισμού βιομηχανίας

10. Προστασία βιομηχανικών επιχειρήσεων από πλευράς κυβερνοασφάλειας

11. Ευρύτερη προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης σε {επίπεδο} οικοσυστήματος, καλύπτοντας ολόκληρη την αλυσίδα αξίας

12. Ανάπτυξη ιδεών ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων μέσω επενδύσεων, συγχωνεύσεων και εξαγορών, συνεργασιών και συνεργασιών

13. Δημόσιες πολιτικές για τη παραγωγή φιλικού επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος

Ο Θάνος Μαύρος, {Συνεργάτης} της EY Ελλάδος και Επικεφαλής της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Διακλαδικών Λειτουργιών της EY στην Ελλάδα και την περιοχή της Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης (CESA), δήλωσε: «Στο νέο μοντέλο παραγωγής που για τη χώρα πρέπει να επιτύχει βιώσιμες , υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ο κλάδος πρέπει να πάρει δεσπόζουσα θέση. Ωστόσο, μια μακροπρόθεσμη βιομηχανία που επενδύει συστηματικά στην δημιουργικότητα θα παράγει διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα με υψηλό τεχνολογικό περιγραφή και θα κερδίσει τη θέση που της αξίζει στην παγκόσμια αγοράστρια. Προκειμένου η ελληνική βιομηχανία να διαδραματίσει βασικό ρόλο και να λειτουργήσει ως καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη ιδεών, οι βιομηχανικές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στη βιομηχανική αριστεία, προωθώντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό που επιτρέπει τη μετάβαση στο εργοστάσιο του μέλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη ιδεών που θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμη αξίας για τις εταιρείες τους ίδιους, αλλά και για το περιβάλλον, τους καταναλωτές και την κοινωνία».

Ο κ. Ευθύμιος Ο. Βιδάλης, Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του SEB, σχολίασε: «Παρά τις διαδοχικές κρίσεις, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η ελληνική βιομηχανία συνεχίζει, αναπτύσσει και στηρίζει το αναπτυξιακό {δυναμικό} της χώρας, προσφέροντας σταθερές θέσεις εργασίας και υψηλότερες μέσες αποδοχές σε σχέσης με τις υπόλοιπες η οικονομία. Σε δύσκολους καιρούς, όταν η απειλή της αποβιομηχάνισης στην ΕΕ γίνεται ολοένα και πιο ορατή, δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η βιωσιμότητα και η βιομηχανική αριστεία είναι βασικοί παράγοντες επιτυχίας για την εκμετάλλευση των ευκαιριών που δημιουργούνται από την αναδιοργάνωση των διεθνών δικτύων παραγωγής. Ο ΣΕΒ, σε συνεργασίας με την EY, αποτυπώνει τη δυναμική του κλάδου στο πλαίσιο συστηματικών προσπαθειών για την ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της χώρας και την αντιμετώπιση υπαρξιακών προκλήσεων όπως το υψηλό ενεργειακό κοστούς, η κλιματική κρίση, η χρήση πληροφορικής, η επιχειρηματική ανάπτυξη ιδεών και η ανάπτυξη ιδεών του ανθρώπινου δυναμικού».

{Απόψεις} ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων

Στο πλαίσιο της μελέτης συγκεντρώθηκαν οι {απόψεις} 112 εκπροσώπων βιομηχανικών επιχειρήσεων της χώρας μας. Οι συμμετέχοντες εκφράζουν αισιοδοξία για τις προοπτικές της βιομηχανίας και της μεταποίησης στην Ελλάδα τα επόμενα τρία χρόνια, με περισσότερους από τους μισούς (58%) των ερωτηθέντων να δηλώνουν αισιόδοξοι ή πολύ αισιόδοξοι.

Ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς αξιολογεί επίσης θετικά την τάση ανανέωσης. Ωστόσο, ενώ το 46% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι αυτή είναι μια ευκαιρία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, μόνο το 28% πιστεύει ότι είναι μια ευκαιρία να αναπτύξουν τη δική τους επιχειρηματίας.

Οι σημαντικότερες εξωτερικές προκλήσεις της τελευταίας τριετίας περιλαμβάνουν το κοστούς ενέργειας και καυσίμων (72%), θέματα ανθρώπινου δυναμικού (65%), διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού (63%) και κοστούς πρώτων υλών και υλικών παραγωγής (61%).

Με διαφορά η σημαντικότερη πρόκληση για τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι το ανθρώπινο {δυναμικό} (73%). Ειδικότερα, οι εταιρείες ανησυχούν για τις προοπτικές εξεύρεσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού με συγκεκριμένη εμπειρίας και γνώση (85%), αλλά και ανειδίκευτου ή αρχαρίου ανθρώπινου δυναμικού με βασικές δεξιότητες και προσόντα (62%).

Η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνας λέει ότι οι εταιρείες τους έχουν εφαρμόσει βιομηχανική αριστεία (81%), ψηφιακό μετασχηματισμό (87%) και πρωτοβουλίες βιώσιμου μετασχηματισμού (87%) στις βιομηχανικές τους δραστηριότητες. Ωστόσο, και στις τρεις περιπτώσεις, φαίνεται ότι οι περισσότερες εταιρείες εφαρμόζουν ενέργειες κατά {περίπτωση} και όπου το κρίνουν απαραίτητο, ή σε μικρή κλίμακα ή σε συγκεκριμένες επιχειρηματικές μονάδες, παρά ως μέρος ενός δομημένου προγράμματος ή ευρύτερου στρατηγική.

Όσον αφορά τα εκπαιδευτικά προγράμματα βιομηχανικής αριστείας, οι επιχειρήσεις έχουν υλοποιήσει δραστηριότητες που αφορούν κυρίως τους λειτουργικούς τομείς της παραγωγής (90%) και της ποιότητας (69%), με τη δέσμευση και την στήριξης της ανώτατης διοίκησης (76%) να αναφέρονται ως οι σημαντικότεροι παράγοντες την επιτυχή {εφαρμογή} τους. %) και υψηλή {συμμετοχή} ανθρώπινου δυναμικού (57%).

Οι πιο σημαντικοί στόχοι που επιτεύχθηκαν χάρη στις δραστηριότητες ψηφιακού μετασχηματισμού περιλαμβάνουν την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (43%) και τη βελτίωση της βιομηχανικής απόδοσης (41%), με προτεραιότητα τα επόμενα τρία χρόνια οι τεχνικές ανάλυσης πρόβλεψης συντήρησης (45%) και η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάλυση κειμένου δεδομένων (43%). Χαρακτηριστικά, το 83% των ερωτηθέντων σχεδιάζει να εφαρμόσει λύσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη.

Τέλος, οι κορυφαίοι στόχοι που επιτεύχθηκαν μέσω πρωτοβουλιών αειφορίας περιελάμβαναν τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (68%), την ενεργειακή απόδοση (60%) και τη συμμόρφωση με τους υφιστάμενους και μελλοντικούς κανονισμούς ESG και την παραπομπή βιωσιμότητας (57%).