Οι στόχοι των φορολογικών αρχών είναι οι εφαρμογές «blockchain», δηλαδή εκπαιδευτικά προγράμματα κατοχής και χρήσης κρυπτονομισμάτων, μεταφορές μετόχων και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων, ηλεκτρονικά «πορτοφόλια» και άλλες μορφές συναλλαγών ηλεκτρονικού χρήματος που πραγματοποιούνται τόσο στο Διαδίκτυο όσο και στο dark web.

Το Blockchain είναι ένα μητρώο, μια βάση δεδομένων στην οποία αποθηκεύονται και επαληθεύονται πληροφορίες και δεδομένα χρησιμοποιώντας κρυπτογραφικές μεθόδους και με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται μια ατέλειωτος αλυσίδα δεδομένων. Οποιαδήποτε τροποποίηση των πληροφοριών που καταγράφονται στο μητρώο επηρεάζει αναγκαστικά όλες τις επόμενες εγγραφές. Μια πλατφόρμα blockchain μπορεί να είναι δημόσια/ανοικτή ή ιδιωτική/κλειστή, όπως το Διαδίκτυο και το intranet. Η διαφορά μεταξύ της τεχνολογίας blockchain και των υπόλοιπων σχετικών βάσεων δεδομένων είναι ότι η συντήρησή της δεν είναι ευθύνη μιας κεντρικής αρχής, αλλά της λεγόμενης κόμβοι – δηλαδή δεν είναι άλλος από τους χρήστες που έχουν εγκαταστήσει το απαιτούμενο λογισμικό και σε κάθε {περίπτωση} τη στιγμή πρόσβασης και εικόνας του μητρώου και ενημέρωσης του μητρώου για αλλαγές σε αυτό.

Αρχικά σχεδιάστηκε ως μια τεχνολογία που επέτρεπε συναλλαγές με κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin, χωρίς την ανάγκης μεσάζοντα. Επί του παρόντος, πολλές εταιρείες και δημόσιοι οργανισμοί δοκιμάζουν εφαρμογές που βασίζονται στην τεχνολογία blockchain. Η Ανεξάρτητη Φορολογική Αρχή (IAA) ζήτησε και έλαβε εμπειρογνωμοσύνη από την Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων των ΗΠΑ σχετικά με αυτούς τους ελέγχους. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια ελέγχων που διενεργούνται σε σχέσης με αδικαιολόγητη αύξηση του πλούτου, τα στελέχη της ΑΑΔΕ βρίσκουν όλο και περισσότερο μεταφορές χρημάτων ύψους χιλιάδων ευρώ, τις οποίες οι ελεγχόμενοι αναφέρουν για να δικαιολογήσουν την προέλευση των χρημάτων ή των αγορών τους, που προέρχονται από τη μετατροπή Bitcoin ή άλλων κρυπτονομισμάτων σε ευρώ και άλλα ξένα νομίσματα. Αυτή η τακτική επεκτείνεται και σε άλλα επενδυτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξετάζει τη φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων και των κερδών τους ως… επένδυση χαρτοφυλακίου, ενδεχομένως με φόρο 15% όπως οι μετοχές.

Προς το παρόν, το Υπουργείο Εσωτερικών έχει υποβάλει σε δημόσιες διαβουλεύσεις ειδική νομοθετική διάταξη που ρυθμίζει το blockchain στην Ελλάδα. Στόχος είναι να ληφθούν εκτελεστικά μέτρα για τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/858 σε σχέσης με την υποδομή της αγοράς τεχνολογίας κατανεμημένης λογιστικής («τεχνολογία κατανεμημένης λογιστικής» ή «DLT»). Για το σκοπό αυτό, ο ορισμός επεκτείνεται για να συμπεριλάβει χρηματοοικονομικά μέσα (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.) που διαπραγματεύονται μέσω τεχνολογίας blockchain (DLT). Ως εκ τούτου, στην Ελλάδα ως αρμόδιο όργανο ορίζεται η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ταυτόχρονα, εισάγονται κανόνες σχετικά με το πού καταχωρούνται τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT, ποιοι είναι οι δικαιούχοι, πώς μεταβιβάζονται και πώς θεμελιώνονται τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.

Σήμερα στην Ελλάδα τα κρυπτονομίσματα δηλώνουν κυρίως… άνεργοι και όσοι πρέπει να καλύψουν τεκμήρια ή να αυξήσουν την περιουσία τους. Μέχρι στιγμής, το bitcoin αντιμετωπίζεται ως μέσο πληρωμής και όχι ως επενδυτικό προϊόν. Επομένως, η αγοράστρια και η πώλησή του δεν υπόκειται σε ΦΠΑ και δεν υπάρχουν κανόνες φορολογίας εισοδήματος όταν το bitcoin διατηρείται ως περιουσιακό στοιχείο που δημιουργεί {κέρδος} όταν πωλείται.

Οι πιο συνεπείς, αν και δεν είναι υποχρεωμένοι, δηλώνουν πρώτα την αξίας αγοράς και μετά την αξίας πώλησης στους κωδικούς 743 και 781 της φορολογικής δήλωσης. Στη συνέχεια καταχωρούν την προκύπτουσα «υπεραξία» στον κωδικό 865 Ε1 και «καθαρίζουν» πληρώνοντας φόρο 15% (1.500 ευρώ στο παραδείγματα των 10.000 ευρώ), σαν να είχαν, για παραδείγματα, κέρδη από τόκους καταθέσεων ή μεταφορές εξωτερικού, σε να μπορούν να τους καλούν σε {περίπτωση} ανάγκης.

Η Ελλάδα, όπως και στην {περίπτωση} των κρυπτονομισμάτων, φαίνεται να υιοθετεί διεθνείς τάσεις και πρακτικές. Ο χρηματοοικονομικός τομέας και ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης εφαρμογών και επιχειρηματικών μοντέλων blockchain. Όλο και περισσότερες εταιρείες, οργανισμοί και δημόσιες αρχές επενδύουν σημαντικούς πόρους και πιλοτικά τη νέα τεχνολογία, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει ένα παρατηρητήριο και ένα φόρουμ από τον Φεβρουάριο του 2018 για να την προωθήσει.