Η δυναμική της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα παρέμεινε υψηλή τόσο το 2023 όσο και το πρώτο τρίμηνο του 2024, σημειώνει σε ανάλυσή της η Alpha Bank. Ειδικότερα, ο δείκτης τιμών κατοικιών που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος αυξήθηκε κατά 13,8% το 2023 και κατά 10,4% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Παράλληλα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι τιμές σε γραφεία και καταστήματα αυξήθηκαν κατά 5,9% και 6,9%, αντίστοιχα, το 2023.

Ακίνητα: ακριβές περιοχές της Αθήνας – όπου οι τιμές ποικίλλουν

Η ανοδική τροχιά του δείκτη τιμών κατοικιών στην Ελλάδα τα τελευταία έξι χρόνια οδήγησε σε σωρευτική άνοδο 66% σε σύγκριση με τη χαμηλότερη τιμή που καταγράφηκε το τρίτο τρίμηνο του 2017. Αντίστοιχα, οι δείκτες των εμπορικών ακινήτων αυξήθηκαν κατά περίπου 33% συνολικά3 στις χαμηλές τιμές που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα αυξάνονται ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παρά τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε στην οικονομική δραστηριότητα, και ο ρυθμός ανάπτυξης επιταχύνθηκε τα τελευταία δύο χρόνια.

Alpha Bank: Σε καλή κατάσταση παραμένει η αγοράστρια κατοικίας στην Ελλάδα

Η ανθεκτικότητα της αγοράς κατοικίας στην Ελλάδα – σε αντίθεση με τη ζώνη του ευρώ, όπου οι τιμές των κατοικιών και των εμπορικών ακινήτων έχουν μειωθεί τον τελευταίο χρόνο – έγκειται στα εξής:

Πρώτον, οι τιμές των ακινήτων στη χώρα μας δεν έχουν επανέλθει πλήρως στα επίπεδα που καταγράφονταν πριν από την οικονομική κρίση. Ειδικότερα, οι τιμές των κατοικιών παραμένουν 4% κάτω από το ανώτατο όριο τους το τρίτο τρίμηνο του 2008, ενώ οι τιμές γραφείου και λιανικής είναι 10% και 3,5% αντίστοιχα κάτω από το ανώτατο όριο του πρώτου εξαμήνου του 2010. Επιπλέον, ενώ σε τέσσερα Από το 2014 έως το 2017, Οι τιμές των ακινήτων στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκαν, ενώ στην Ελλάδα συνέχισαν να ακολουθούν πτωτική τροχιά, παράλληλα με τη μείωση της ζήτησης και της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα.

Δεύτερον, ο θετικός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα από το 2018, ο οποίος είναι σημαντικά υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες προβλέψεις, τα επόμενα δύο χρόνια, το ΑΕΠ στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται με υψηλότερο ρυθμό από ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ-27), κάτι που επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου (βλ. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της 12/06/2024). Ειδικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 2,1% ετησίως το πρώτο τρίμηνο του 2024, έναντι μέσου όρου 0,5% στην ΕΕ-27. Καθώς το ΑΕΠ αυξάνεται, οι συνθήκες της αγοράς εργασίας βελτιώνονται επίσης, με την απασχόληση να αυξάνεται σημαντικά και το εποχικά προσαρμοσμένο ποσοστό ανεργίας να μειώνεται σταδιακά στο 10,8% τον Απρίλιο του 2024 από 20,1% τον ίδιο μήνα του 2018.

Τρίτον, για τα αποτελέσματα του τουρισμού και την ανάπτυξη ιδεών της οικονομίας του διαμοιρασμού. Οι αφίξεις και οι εισπράξεις τουρισμού κατέγραψαν ιστορικά υψηλά επίπεδα τόσο το 2019 όσο και το 2023, αντανακλώντας, μεταξύ άλλων, την εκπληκτική αύξηση του αριθμού των διανυκτερεύσεων που διατίθενται σε ψηφιακές πλατφόρμες στην οικονομία του διαμοιρασμού. Ο αριθμός αυτός ορίστηκε με βάση τις πειραματικές στατιστικές της Eurostat σε 36,4 εκατομμύρια το 2023 από 20,3 εκατομμύρια το 2018 (Διάγραμμα 2β).

Τέλος, στις ισχυρές άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) που σχετίζονται με ακίνητα στην Ελλάδα, οι οποίες ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ τη διετία 2022-2023, έναντι μέσου όρου 0,4 δισ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία. Η {εφαρμογή} του προγράμματος Golden Visa, που ενθάρρυνε τους υπηκόους τρίτων χωρών να αγοράσουν ακίνητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόνωσε σημαντικά τις ΑΞΕ σε ακίνητα στη χώρα μας. Ωστόσο, το υψηλό ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών μπορεί να μετριαστεί από την αύξηση των ορίων αυτού του προγράμματος που εισήχθη από τον Αύγουστο του 2023.

Η άνοδος της αξίας των ακινήτων στη χώρα είναι πιθανό να έχει αυξανόμενο αντίκτυπο στην πρωτοβουλία επενδύσεων στον κατασκευαστικό τομέα, όπως αντικατοπτρίζεται σε διάφορους δείκτες της οικονομικής κατάστασης, όπως η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα, η οποία έχει σχεδόν διπλασιαστεί ως προς την έκταση (+ 79%) και αυξάνεται από το 2018 κατά μέσο όρο κατά 15% ως προς τον όγκο (m3) (Εικόνα 2β). Επιπλέον, από το 2020 οι επενδύσεις στις κατασκευές παρουσιάζουν έντονη ανοδική τάση, γεγονός που συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση των συνολικών επενδύσεων. Η προοδευτικότητα των σχετικών δεικτών σε {επίπεδο} ΕΕ-27 ποικίλλει σημαντικά, καθώς ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών (από άποψη επιφάνειας) μειώνεται από έτος σε έτος από το δεύτερο εξάμηνο του 2022, ενώ οι επενδύσεις στις κατασκευές σταδιακά εξασθενούν, με Ο ρυθμός μεταβολής αναμένεται να είναι 1,1% το 2022 από 5,3% το 2021 και το 2023 να φτάσει σε αρνητικό {επίπεδο} (-0,4%).

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (Έκθεση Διοικητή για το 2023, Απρίλιος 2024), τα γεγονότα της τελευταίας διετίας, δηλαδή η γεωπολιτική αστάθεια και ο υψηλός πληθωρισμός, δεν έχουν σταματήσει την ανοδική πορεία στις τιμές των ακινήτων, αλλά και την οικονομική και επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα. , καθώς τόσο η εγχώρια όσο και η εξωτερική ζήτηση παρέμεινε σε ικανοποιητικό {επίπεδο}.

Αντίθετα, σημειώθηκε μείωση των επενδύσεων σε κατοικίες στη ζώνη του ευρώ, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό {αποτέλεσμα} της αύξησης του κόστους των οικοδομικών υλικών αφενός και των επιτοκίων αφετέρου. Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνει ότι οι προοπτικές για την ελληνική αγοράστρια ακινήτων παραμένουν θετικές, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι υπάρχει έντονη ζήτηση από το εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά, η αβεβαιότητα παραμένει λόγω της εξέλιξης της γεωπολιτικής κατάστασης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου αύξηση των τιμών των δομικών υλικών και του ενεργειακού κόστους.