Ο πληθωρισμός απληστίας «εξελίχτηκε» πολλαπλάσια (5,5 φορές) στην Ελλάδα σε σύγκριση με την Ευρωζώνη τα τελευταία 4 χρόνια, όπως αποτυπώνεται στην τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, που δημοσιεύει σήμερα ο προϊστάμενος Ιωάννης Τσουκαλάς. Τα παραπάνω δείχνουν -αν μη τι άλλο- ότι ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγοράστρια ουσιαστικά δεν λειτουργεί, με {αποτέλεσμα} οι καταναλωτές να επιβαρύνονται δυσανάλογα σε σχέσης με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για επιχειρηματικά κέρδη.

Ειδικότερα, το Γραφείο διεξήγαγε ανάλυση κειμένου του πληθωρισμού του ΑΕΠ στις κύριες συνιστώσες του, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το μερίδιο του κόστους εργασίας και των εταιρικών κερδών στην εξέλιξή του, ιδίως από την περίοδο της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, που επιδείνωσαν την πληθωριστική πίεση. . Η ανάλυση κειμένου δείχνει ότι οι μισθοί συνέβαλαν περισσότερο από το διπλάσιο στη σωρευτική αύξηση του αποπληθωρισμένου ΑΕΠ έως το 2024 από το κοστούς των μισθών!

Ολόκληρη η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού μπορείτε να βρείτε εδώ

Ανάλυση κειμένου

Από την ανάλυση κειμένου των παρακάτω διαγραμμάτων προκύπτει ότι στην {περίπτωση} της Ελλάδας υπάρχει συνολική αύξηση
πληθωρισμός (ΑΕΠ) κατά 16% για την περίοδο αναφοράς (τρίμηνο 2019 – πρώτο τρίμηνο 2024), η κύρια συμβολή στον πληθωρισμό ήταν τα κέρδη (ανά μονάδα προϊόντος) με το μερίδιο τους στο {επίπεδο} του 9%, ενώ το κοστούς ανά μονάδα
(που αντικατοπτρίζουν μισθούς και εργοδοτικές εισφορές) την ίδια περίοδο ήταν 4,1%. Αντίθετα, στη ζώνη του ευρώ κατά την ίδια περίοδο αναφοράς, το Γραφείο Προϋπολογισμού σημειώνει ότι το κοστούς εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, σε αντίθεση με τους μισθούς ανά μονάδα προϊόντος, συμβάλλει σημαντικά στον πληθωρισμό γύρω στο 10%. Ταυτόχρονα, η συνεισφορά των κερδών στην ευρωζώνη ήταν κοντά στο 1,7%.

Ωστόσο, η ανάλυση κειμένου του Προεδρείου δείχνει ότι η αύξηση των κερδών αποδυναμώθηκε σημαντικά από το πρώτο τρίμηνο του 2023 έως το πρώτο τρίμηνο του 2024 και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το μερίδιο του μισθολογικού κόστους στον πληθωρισμό του ΑΕΠ ήταν περίπου διπλάσιο από το μερίδιο των κερδών. Αυτή η ανάλυση κειμένου παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι οι εταιρείες, είτε λόγω του μειωμένου ανταγωνισμού είτε λόγω της αυξημένης ζήτησης που προκύπτει από την αυξημένη αποταμίευση των νοικοκυριών και τον τουρισμό, έχουν καταφέρει να μετατρέψουν την αύξηση του κόστους εισαγωγής σε τιμές και να αυξήσουν σημαντικά τα κέρδη τους, κυρίως χάρη στην έντονη φάση πληθωριστική πίεση.

Πληθωρισμός απληστίας: Τι είναι ο πληθωρισμός – πότε μπορείτε να περιμένετε να πέσουν οι τιμές;

Αντιστροφή

Κατά το τελευταίο έτος στην Ελλάδα, σημαντικό μερίδιο του εισοδήματος του πληθωρισμού φαίνεται να έχει αντιστραφεί, ενώ το μερίδιο του μισθολογικού κόστους έχει αυξηθεί. Από τη συνολική μεταβολή του αποπληθωριστή του ΑΕΠ κατά 2,8% την περίοδο αναφοράς 1ο τρίμηνο 2023 – 1ο τρίμηνο 2024, το μερίδιο του κόστους εργασίας εξηγεί περίπου 1,65% σε σύγκριση με το μερίδιο των κερδών, το οποίο περιορίστηκε στο 0,8%. Αυτή η απεικόνιση παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι οι εταιρείες, είτε λόγω του ασθενούς ανταγωνισμού είτε λόγω της αυξημένης ζήτησης που προκύπτει από την αυξημένη αποταμίευση των νοικοκυριών και τον τουρισμό, μπόρεσαν να μετατρέψουν τις αυξήσεις στο κοστούς των εισροών σε τιμές και να αυξήσουν σημαντικά τα κέρδη τους. Σύμφωνα με μελέτη της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ κατά την πρώτη φάση του σοκ πληθωρισμού, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών.

Ανάπτυξη ιδεών και πληθωρισμός

Η ενημερωμένη κρίση του προεδρείου για τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας το 2024 είναι 2,5%. Η κρίση της Αρχής είναι σύμφωνη με άλλες επικαιροποιημένες προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Τράπεζα της Ελλάδος, οι οποίες εκτιμούν τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2024 μεταξύ 2,0% και 2,5%. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, το Προεδρείο διατηρεί την πρόβλεψή του για ολόκληρο το έτος στο 2,8%.

Επιπλέον, οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία για το 2024 είναι θετικές και το Γραφείο αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί ταχύτερα από ό,τι στη ζώνη του ευρώ. Αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, σταδιακή απόσυρση της νομισματικής σύσφιξης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), συνέχιση της επιτυχούς αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τον τραπεζικό τομέα και διαφαινόμενη στροφή προς την πιστωτική επέκταση, ενίσχυση των επενδύσεων-πλαισίων και Η ισχυρή αύξηση της τουριστικής κίνησης αναμένεται να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα.

Αβεβαιότητες

Ωστόσο, το ασταθές εξωτερικό περιβάλλον, και ιδιαίτερα τα πρόσφατα πολιτικά γεγονότα στη Γαλλία, αυξάνουν την αβεβαιότητα για την ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα, παραμένουν μακροπρόθεσμες προκλήσεις. Η ελληνική οικονομία έχει να καλύψει ένα μεγάλο επενδυτικό κενό, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον και τον παραγωγικό ιστό. Για το λόγο αυτό, η {εφαρμογή} μεταρρυθμίσεων και η αποτελεσματική χρήση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ουσιαστικής σημασίας για την επιτάχυνση των επενδύσεων και την τόνωση της ανάπτυξης τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και, κυρίως, μακροπρόθεσμα. Σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική σφαίρα, αν και η θετική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού στα δημόσια έσοδα αναμένεται να εξασθενίσει, η Αρχή θεωρεί ότι ο πρωταρχικός στόχος του 2024 του 2,1% του ΑΕΠ είναι εφικτός, εφόσον αποφευχθούν έκτακτες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και αυστηρή τήρηση των δημοσιονομικών στόχων.

Γιατί η μείωση του ΦΠΑ δεν λειτουργεί όταν πέφτουν οι τιμές

Η προοπτική μείωσης των έμμεσων φόρων όπως ο ΦΠΑ έχει γίνει πρόσφατα αντικείμενο δημόσιας συζήτησης, κυρίως για καταναλωτικά προϊόντα όπως τα τρόφιμα. Το Γραφείο εξέτασε τη διεθνή βιβλιογραφία που είναι αφιερωμένη στο θέμα της διάχυσης του ΦΠΑ (μετακύρωση) στις τελικές τιμές καταναλωτή. Μετά από ενδελεχή ανάλυση κειμένου ορισμένων προϊόντων στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τον αντίκτυπο των αλλαγών (αυξήσεις και μειώσεις) του ΦΠΑ στις τελικές τιμές καταναλωτή, προκύπτουν τρία ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Πρώτον, μόνο ένα μικρό μέρος των μειώσεων του ΦΠΑ, περίπου 6%, μεταφράζεται σε τελικές τιμές και μόνο βραχυπρόθεσμα. Αντίθετα, οι αυξήσεις του ΦΠΑ εξαπλώνονται στις τελικές τιμές κατά περίπου 34%. Επιπλέον, η επαναφορά των συντελεστών ΦΠΑ οδηγεί σε δυσανάλογη αύξηση των τιμών, η οποία βαρύνει τον καταναλωτή.

Δεύτερον, μετά από ένα διάστημα 10 μηνών από τη μείωση του ΦΠΑ, οι τιμές καταναλωτή επανέρχονται στο {επίπεδο} πριν από τη μείωση. Τρίτον, οι περικοπές ΦΠΑ φαίνεται να οδηγούν σε υψηλότερα επιχειρηματικά περιθώρια εις βάρος των καταναλωτών.

Τα πρώτα συμπεράσματα από τη μελέτη με βάση το παραδείγματα της Ισπανίας δείχνουν ότι η σχεδόν πλήρης διασπορά της μείωσης του ΦΠΑ τους πρώτους μήνες αντιστρέφεται σημαντικά κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και τις συνθήκες ανταγωνισμού στην ελληνική αγοράστρια σε σχέσης με την ισπανική αγοράστρια, η Υπηρεσία εκτιμά ότι η πιθανή επίπτωση της μείωσης του ΦΠΑ στην Ελλάδα στις τιμές για τους τελικούς καταναλωτές θα είναι μικρότερη ή πολύ μεγαλύτερη, μικρότερη και μικρότερη από στην Ισπανία. Λαμβάνοντας υπόψη το δημοσιονομικό κοστούς, η Αρχή θεωρεί ότι οι προτεινόμενες μειώσεις ΦΠΑ δεν αποτελούν το κατάλληλο εργαλείο για την αντιμετώπιση του διαρθρωτικού προβλήματος της «ακρίβειας». Αντίθετα, όπως επισημαίνεται στην προηγούμενη τριμηνιαία έκθεση, η Αρχή θεωρεί αναγκαία τη λήψη μέτρων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού με την άρση γραφειοκρατικών και άλλων εμποδίων στην είσοδο νέων εταιρειών, καθώς και την ενδυνάμωση των καταναλωτών και την εκπαίδευσή τους σχετικά με την πληροφόρηση μέσω ψηφιακών τεχνολογιών. , εργαλεία που επιτρέπουν τη σύγκριση τιμών και χαρακτηριστικών προϊόντων , ώστε να έχουν αρκετές πληροφορίες για να λαμβάνουν ορθολογικές αποφάσεις αγοράς.