Με τις εκτοξευόμενες τιμές των πλοίων σε συνδυασμό με τη γενική ακρίβεια να έχουν εδραιωθεί σταθερά στην καθημερινή ζωή, οι διακοπές γίνονται κυριολεκτικά… όνειρο θερινής νυκτός.

Οι απαραίτητες περικοπές δαπανών σημαίνουν ότι 1 στα 2 νοικοκυριά δεν θα λάβει άδεια το 2024 και 1 στους 3 ερωτηθέντες λέει ότι θα λάβει πιο περιορισμένη άδεια. Επιπλέον, 6 στους 10 καταναλωτές λένε ότι οι δαπάνες τους φέτος θα μειωθούν σε σύγκριση με πέρυσι και 4 στους 10 δηλώνουν ότι θα μειωθούν περισσότερο από 50%. Οι βασικοί λόγοι είναι είτε η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω των αυξήσεων των τιμών, αλλά κυρίως η αύξηση του κόστους εισιτηρίων (50%) και της διαμονής (48%).

Ακρίβεια: «Upflation», ένα τέχνασμα πολυεθνικών εταιρειών για αύξηση των τιμών

Αυτό αποτυπώνεται σε πρόσφατη μελέτη του ΙΕΛΚΑ σχετικά με την επίδραση της ακρίβειας στις καταναλωτικές συνήθειες. (*1*)

Περιορίζουν τις αγορές τροφίμων

Ταυτόχρονα, η τιμή παραμένει το βασικό κριτήριο για τους καταναλωτές κατά την επιλογής των τροφίμων, μετά την ποιότητά τους, και όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να περιορίσουν τις αγορές τροφίμων.

Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, υπήρξαν σημαντικές πρόσφατες αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες σε διάφορους τομείς συμπεριφοράς, που αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στην κρίση των προϊόντων και των υπηρεσιών.

Πρώτον, υπάρχει σαφής τάση οι καταναλωτές να εξοικονομούν χρήματα για την αγοράστρια βασικών αγαθών και υπηρεσιών και, δεύτερον, να διαχειρίζονται τα χρήματά τους. Φαίνεται ότι υπάρχει μεγαλύτερη πίεση για μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερες για βασικά αγαθά. ΕΙΔΙΚΑ:

• Το 71% (έναντι 75% το 2023) του πληθυσμού δηλώνει ότι έχει εγκαταλείψει τις δαπάνες για ψυχαγωγία, όπως φαγητό, διακοπές, ταξίδια κ.λπ.

• Το 55% (έναντι 54% το 2023) δηλώνει ότι έχει μειώσει τις δαπάνες του για τρόφιμα και παντοπωλεία συνολικά.

• Το 49% (έναντι 48% το 2023) του κοινού λέει ότι έχει αναβάλει τις εργασίες συντήρησης και επισκευής, συμπεριλαμβανομένων: στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.

• Το 42% (έναντι 49% το 2024) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα προϊόντων.

• Το 27% λέει ότι χρησιμοποίησε αποταμιευτικά χρήματα για αγορές.

• Το 27% (έναντι 32% το 2024) ανέβαλε την πληρωμή των λογαριασμών του ή σταμάτησε να πληρώνει τα χρέη του.

• Το 16% (έναντι 17% το 2024) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τις ώρες εργασίας του ή έχει βρει δεύτερη δουλειά για να αυξήσει το εισόδημά του.

Μόλις το 3% του κοινού λέει ότι δεν έχει λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων. (*2*)

Η ένταση της στροφής της κοινωνίας των αγοραστών προς την εξοικονόμηση χρημάτων φαίνεται στο Διάγραμμα 2. Το διάγραμμα δείχνει διαχρονικά τους παράγοντες που επηρέασαν τις διατροφικές επιλογές των καταναλωτών τα τελευταία 4 χρόνια. Οι ταμειακές δαπάνες παραμένουν το βασικό κριτήριο (57%), αλλά ειδικά στις τελευταίες μετρήσεις, η ένταση μειώνεται (από 69% το 2023) και βρισκόμαστε στα επίπεδα του 2022. Παράλληλα, για το 27% βασικό κριτήριο είναι την ποιότητα των καταναλωτών, αλλά αυξάνεται από 16% το 2023. Έτσι, πέρυσι σημειώθηκε σταδιακή αποκλιμάκωση με το κλείσιμο του «ψαλιδιού» μεταξύ των δύο βασικών κριτηρίων.