Αυστηροί κανόνες 4 ετών, αυξημένη ακρίβεια και επιχειρηματικές απαντήσεις στις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης
Οι αλλαγές στον τρόπο άσκησης της οικονομικής πολιτικής φαίνεται να έχουν αντίκτυπο στις ευρωεκλογές για την κυβέρνηση της ΝΔ, καθώς η απώλεια άνω των 13 ποσοστιαίων μονάδων σε 12 μήνες είναι σοβαρή. Άλλωστε, το βασικό νόημα της πρώτης χθεσινής δήλωσης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν ότι έλαβε το μήνυμα και θα αρχίσει να κάνει αλλαγές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αλλαγές σχετίζονται με την ελληνική οικονομία, καθώς όλες οι έρευνες της προηγούμενης περιόδου αντανακλούσαν με ακρίβεια τη δυσαρέσκεια των πολιτών.
Η δημοσιονομική χαλαρότητα της μεταπανδημικής περιόδου έχει λήξει αμετάκλητα σε ευρωπαϊκό και, φυσικά, ελληνικό {επίπεδο}. Εάν η καλή τουριστική απόδοση σε συνδυασμό με την καλή πραγματοποίηση του προϋπολογισμού (λόγω ακρίβειας) το επιτρέπουν, ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες παρεμβάσεις για τους πολίτες σε σχέσης με την επερχόμενη ΔΕΘ. Αυτό θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις, που μπορεί να περιλαμβάνουν ανασχηματισμό της κυβέρνησης, αλλά και σε κάποιο βαθμό.
Ευρωεκλογές 2024: Ένα βίαιο χαστούκι στην Ελλάδα και την Ευρώπη – Σοκ σε Γαλλία και Γερμανία
Σφιχτά περιθώρια 4ετίας
Το ερώτημα, ωστόσο, είναι τι περιθώρια παρέμβασης υπάρχουν όταν οι δημοσιονομικοί κανόνες επανέλθουν οριστικά από τις αρχές του 2025. Στις 21 Ιουνίου, η Επιτροπή θα παρουσιάσει όρια στην αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών για κάθε κράτος μέλος. Στην {περίπτωση} της Ελλάδας, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμάται ότι θα «κλειδώσει» σε {επίπεδο} κοντά στο 2,5-3%.
Μάλιστα, με βάση αυτά τα ποσοστά θα καταρτιστούν και οι επόμενοι 4 προϋπολογισμοί και θα ανακοινωθούν σε λίγες μέρες. Ως εκ τούτου, το ποσοστό αυτό θα αφήσει πολύ περιορισμένα περιθώρια αύξησης των δαπανών το επόμενο έτος πέρα από αυτό που ήδη βρίσκεται σε προοδευτικότητα, ασκώντας πρόσθετη «πίεση» στη βόρεια κυβέρνηση μετά τις μεγάλες απώλειες που υπέστη στις ευρωεκλογές.
Ζεστό τρίμηνο
Είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση έχει ένα καυτό τρίμηνο μπροστά της, γιατί τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να καταθέσει στην Κομισιόν ένα τετραετές οικονομικό πρόγραμμα που θα υπερβαίνει τις προθεσμίες της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας, αλλά θα εφαρμοστεί σε χειρότερες πολιτικές συνθήκες. , μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Εκτός από τις περιορισμένες επιλογές που θα έχει η κυβέρνηση για τα επόμενα χρόνια, υπάρχει και το θέμα της εξεύρεσης δημοσιονομικού χώρου το 2024 για την αύξηση των εσόδων. Πριν από τις ευρωεκλογές, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης διέκοψε κάθε συζήτηση. Τώρα όμως τα δεδομένα αλλάζουν. Η αντιπολίτευση θα πιέζει όλο και περισσότερο για βοήθεια προς τους πολίτες όσο υπάρχουν δημοσιονομικά πλεονάσματα. Άλλωστε, το πρώτο τρίμηνο του 2024 το πλεόνασμα των φορολογικών εσόδων είναι της τάξης των 2 δισ. ευρώ, το 2023 ήταν πάνω από 5 δισ. ευρώ. Σε σύγκριση με τον αρχικό προϋπολογισμό του περασμένου έτους, ενώ ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ξεπεράστηκε κατά περίπου 2,5 δισ. ευρώ, ο ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν ετησίως οι Έλληνες πολίτες.
Βαρύ χτύπημα στην ακρίβεια
Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ακρίβεια που είχε αντίκτυπο στα νοικοκυριά, όπου η κυβέρνηση επέμενε στη λήψη ορισμένων μέτρων, όπως η προσωρινή μείωση των έμμεσων φόρων. Ωστόσο, χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση λόγω της εκτεταμένης απαγόρευσης κυκλοφορίας, η οποία παραμένει σε ισχύ παρά την πτώση του πληθωρισμού τον Μάιο. Η ακρίβεια διατηρείται εδώ και 3 χρόνια και αποδεικνύει ότι δεν τιθασεύεται από φάρμακα… ασπιρίνη που παίρνει η κυβέρνηση, ή επιστολή του Πρωθυπουργού προς την κ. Von der Leyen
Χαρακτηριστικά, η τρέχουσα και επίμονη αρνητική κρίση των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους δεν αποδυναμώνεται και μάλιστα αυξάνεται ελαφρά (43,3 έναντι 43,2), σύμφωνα με την τελευταία έρευνας του ΙΟΒΕ, η οποία αντανακλά την έντονη ανησυχία. Παράλληλα, οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τον Μάιο επιδεινώνονται σημαντικά (-41 από 36,7). Υπάρχει επιδείνωση στις προβλέψεις για την αύξηση των τιμών (+32 μονάδες έναντι +28,6), αλλά και περαιτέρω ελαφρά αύξηση του ποσοστού όσων «μόλις αντεπεξήλθαν» (+66% από +61%). Σημαντική αύξηση του ποσοστού των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα για την οικονομική τους κατάσταση (61% έναντι 48%).
Επιχειρηματικές αντιδράσεις
Αλλά δεν αφορά μόνο τα νοικοκυριά. Στην κυβέρνηση δεν άρεσαν επίσης οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η συντριπτική τους πλειονότητα βρίσκεται εκτός του Ταμείου Εξυγίανσης, ένα μεγάλο μέρος τους χρησιμοποιεί μη τραπεζικά δάνεια, ενώ υπάρχουν επίσης δεδουλευμένα χρέη που πρέπει να διακανονιστούν – σύμφωνα με εκπρόσωποι των αρχών – φορέων τους. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα αποτελούν το 99% του συνόλου και έχουν ζητήσει επειγόντως αλλαγές στους όρους συμμετοχής στο Ταμείο Ανάκαμψης, τις οποίες η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έλαβε υπόψη ούτε στην τελευταία αναθεώρηση, προκαλώντας αντιδράσεις. Όπως φυσικά και ο νόμος Χατζηδάκη που το 2024 επέβαλε βάρος σε χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους της τάξης των 550 εκατομμυρίων ευρώ με βάση το τεκμαρτό εισόδημα και μάλιστα χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση πριν από τις εθνικές εκλογές στην Πράγματι, το 2025 η επιβάρυνση θα είναι ακόμη μεγαλύτερη και θα ανέλθει στο 35%, διότι το τεκμαρτό εισόδημα έχει συνδεθεί άμεσα με τον κατώτατο μισθό που αυξήθηκε φέτος.