Δεν έχει να κάνει τόσο με το τι μάθαμε, αλλά με το αν μάθαμε κάτι από τη μεταπολίτευση στα πενήντα χρόνια ύπαρξής της, είπε ο Γιώργος Π. Ζανιάς, ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου, στην ομιλία του στην 9ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών στην Αθήνα και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Eurobank.

«Με την είσοδο στην ΟΝΕ εγκαταλείφθηκε οριστικά το σύνηθες εργαλείο διόρθωσης, έστω και προσωρινά, της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, δηλαδή το εργαλείο μετατόπισης/υποτίμησης του εθνικού νομίσματος. Ο εθνικός δανειστής έσχατης ανάγκης, ρόλος που έπαιξε η Τράπεζα της Ελλάδος πριν από την ΟΝΕ, έπαψε επίσης να υπάρχει. Ανταγωνιστικότητα και {αξιοπιστία} προς τις αγορές μπορεί πλέον να αποκτηθεί μόνο με δημοσιονομική συνείδηση, συστηματική μείωση του δημόσιου χρέους και μεταρρυθμίσεις», είπε χαρακτηριστικά.

Πρόσθεσε επίσης ότι η κρίση της προηγούμενης δεκαετίας προέκυψε από ένα κακό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο βασιζόταν κυρίως στην κατανάλωση εν πολλοίς εισαγόμενων προϊόντων, με κρατικά και ιδιωτικά δάνεια: «Έτσι, ήδη το 2008, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έφτασε το 15% του ΑΕΠ, και η χώρα μας περίμενε το ξέσπασμα της κρίσης ανταγωνιστικότητας. Αλλά χτυπηθήκαμε από μια διεθνή οικονομική κρίση».

«Μάστορες» στην κατανάλωση

Σύμφωνα με τον κ. Ζανιά, οι Έλληνες είναι οι «κύριοι» της κατανάλωσης. «Η κατανάλωση ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι τώρα κοντά στο 70%, που είναι ίδια με πριν από την κρίση και είναι ελαφρώς υψηλότερη από τη χρονιά που μπήκαμε στην ΟΝΕ. Στην ευρωζώνη το ποσοστό αυτό είναι μόνο 52%. Η υψηλή κατανάλωση συνεπάγεται χαμηλή εξοικονόμηση, δηλαδή χαμηλά εθνικά κονδύλια για την ανάπτυξη ιδεών», τόνισε.

Και υποστήριξε ότι το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας πρέπει να βασίζεται λιγότερο στην κατανάλωση και περισσότερο στις επενδύσεις και την εξωστρέφεια.

Επενδύσεις

Σύμφωνα με τον κ. Ζανιά, η χώρα συνεχίζει να υστερεί σε επενδύσεις και διατηρεί σχετικά υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

«Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων και μετά τα ΜΣ, το δύσκολο κομμάτι παραμένει η παραγωγή ενός λειτουργικού κράτους με ισχυρούς θεσμούς και αυτή η διαδικασία προχωρά πολύ αργά. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αργή διαδικασία παίζει η πολύ χαμηλή «ευθύνη» της κοινωνίας για μεταρρυθμίσεις και η απροθυμία τμημάτων του πολιτικού συστήματος να επωμιστούν το ανάλογο πολιτικό κοστούς», τόνισε.

Και κατέληξε: «Τέλος, ένα σημαντικό μάθημα που πρέπει να αντληθεί είναι η ανάγκης επίτευξης ενός βαθμού πολιτικής συναίνεσης για την επίλυση μεγάλων, μακροχρόνιων προβλημάτων. Αυτός ήταν και ένας σημαντικότητα λόγος, εκτός από το μέγεθος του προβλήματος, τις διαρθρωτικές αδυναμίες της ευρωζώνης και τα λάθη μας και των δανειστών, γιατί, σε αντίθεση με άλλες χώρες, χρειάστηκαν τρία μνημόνια για να βγούμε από την κρίση».