Πόσα συνέβαλαν τα τρόφιμα, Θεσσαλία και επιχειρηματικά κέρδη
Μετά από σημαντική πτώση της πληθωριστικής πίεσης τον ένατο μήνα του 2023 – στο 1,6% τον Σεπτέμβριο του 2023 και στο 2,4% m/m. Σύμφωνα με ειδική ανάλυση κειμένου της Εθνικής Τράπεζας της Πολωνίας, το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2023, υποβοηθούμενος από την πτώση των διεθνών τιμών της ενέργειας και άλλων πρώτων υλών από τα υψηλότερα επίπεδα του 2022, ο ελληνικός πληθωρισμός παρουσιάζει αδράνεια. Η ετήσια μεταβολή του ΔΤΚ επιταχύνθηκε στο 3,3% το 4ο τρίμηνο του 2023 – βοηθούμενη από την καταστροφική πλημμύρα στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο, η οποία συνέβαλε στην ανατίμηση των τιμών των φρέσκων τροφίμων – με ελαφρά πτώση στο +3,1% ετησίως τόσο τον Απρίλιο όσο και τον τον τέταρτο μήνα του 2024.
Ωστόσο, η επιμονή του πληθωρισμού αντανακλά τον αντίκτυπο πρόσθετων παραγόντων, καθώς οι δυνάμεις που συνέβαλαν στην όξυνση του πληθωρισμού το 2022-2023 (αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων στα ύψη, ενεργειακή κρίση, μεγάλες διαταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού) δεν παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο .
Φούσκωμα τροφίμων ή ελαιόλαδου;
Αβεβαιότητα
Ακριβέστερα:
θ) Η ενέργεια έχει επί του παρόντος περιορισμένο αντίκτυπο, αλλά παραμένει θέμα αβεβαιότητας
Ανέφερε ότι η σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας, η οποία επιτάχυνε τη μείωση του πληθωρισμού το προηγούμενο έτος, έχει επί του παρόντος πολύ μικρή αυξητική επίδραση σε σύγκριση με τις ήδη μειωμένες τιμές ενέργειας την ίδια περίοδο του 2023. Ωστόσο, τα ενεργά hotspots Οι γεωπολιτικές εντάσεις, η {διατήρηση} των περικοπών παραγωγής από τον ΟΠΕΚ+, αλλά και η ανάκαμψη στη διεθνή οικονομία, αρχίζουν να ασκούν ήπια ανοδική πίεση στις τιμές του πετρελαίου.
Αντίστοιχα, οι τιμές των καυσίμων είχαν οριακά θετική επίδραση στον πληθωρισμό τον Απρίλιο, αυξάνοντας κατά +0,2 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) σε ετήσια βάση σε σύγκριση με -1,3 π.μ. το 2023 και +3,1 π.μ. το 2022. Η μέση συμβολή των καυσίμων στην ετήσια μεταβολή του ΔΤΚ αναμένεται να παραμείνει ελαφρώς θετική στο +0,2 π.μ. μηνιαίως έως το τέλος του έτους.
Αποκλιμάκωση
ii) Ο πληθωρισμός στις περισσότερες κατηγορίες εμπορευμάτων (εκτός των τροφίμων) έχει επιβραδυνθεί σημαντικά, σύμφωνα με τις διεθνείς τάσεις
Οι αυξήσεις στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, εξαιρουμένων των καυσίμων και των τροφίμων, επιβραδύνθηκαν σημαντικά, στο +1,7% ετησίως τον Απρίλιο, σε σύγκριση με αυξήσεις +5,1% ετησίως το 2022 και +7,0% το 2023. Το υψηλότερο {επίπεδο} πληθωρισμού σε αυτήν την κατηγορία αγαθών το 2023 λόγω της απότομης αύξησης του κόστους παραγωγής – {αποτέλεσμα} ενός συνδυασμού της αναζωογόνησης της ζήτησης μετά την πανδημία και των διαταραχών στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού – και μιας απότομης αύξησης των τιμών της ενέργειας και άλλων πρώτων υλών και μέσων παραγωγής, που πυροδοτήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο ρυθμός αποκλιμάκωσης θα μπορούσε να είναι ταχύτερος εάν τα περιθώρια κέρδους των μεταποιητικών εταιρειών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, δεν παρέμεναν σταθερά και έφταναν σε πολυετή υψηλά από τα μέσα του 2021 έως τα μέσα του 2023, όταν άρχισαν να μειώνονται. .
Πληθωρισμός τροφίμων
iii) Ο πληθωρισμός των τροφίμων επιβραδύνεται αλλά παραμένει υψηλός, κυρίως λόγω του αυξημένου βάρους του ελαιολάδου, αλλά και λόγω των δυσμενών κλιματικών επιπτώσεων
Ο πληθωρισμός των τροφίμων, ο οποίος παραμένει επίσης ένα σοβαρό κοινωνικό προβληματισμός, υποχώρησε τον Απρίλιο σε ένα ακόμη υψηλό {επίπεδο} 5,4% σε ετήσια βάση, με ορισμένες κατηγορίες τιμών να καταγράφουν ελαφρά πτώση στα επίπεδα τιμών, τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση (σιτηρά , ψωμί, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα και ορισμένα μεταποιημένα προϊόντα). Ωστόσο, οι ζημιές σε τμήματα της μεταποιητικής βιομηχανίας από τις καταστροφικές πλημμύρες από τον τυφώνα Ντάνιελ, σε συνδυασμό με την ανελαστική ζήτηση και τα σταθερά περιθώρια κέρδους για τους κατασκευαστές, ιδιαίτερα το λιανικό εμπόριο, εμπόδισαν τον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων από την ταχύτερη επιβράδυνση.
Παράλληλα, πρέπει να τονιστεί ότι μεγάλη πληθωριστική επίδραση είχε και το ελαιόλαδο, το οποίο παραδοσιακά έχει πολύ υψηλότερο βάρος στον ελληνικό ΕνΔΤΚ (0,9% έναντι 0,2% στη ζώνη του ευρώ το 2024). Η μέση τιμή του ελαιολάδου αυξήθηκε κατά +29,4% ετησίως το 2023 και κατά +63,7% ετησίως τον Απρίλιο του 2024, σημειώνοντας αύξηση στη 1 μ.μ. στην ετήσια μεταβολή του ΔΤΚ (από περίπου +0,2 π.μ. το 2023) και εξηγώντας την σχεδόν 50% αύξηση του μετρικού πληθωρισμού των τροφίμων την ίδια περίοδο. Ειδικότερα, μετά την άρση της επίδρασης του ελαιολάδου, η ετήσια μεταβολή του ΔΤΚ τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών για την Ελλάδα τον Απρίλιο του 2024 υπολογίζεται σε 2,6% ετησίως (από 5,4% ετησίως για τον συνολικό δείκτη), που προσεγγίζει το ισοδύναμο στη ζώνη του ευρώ (+2,2% ετησίως τον Απρίλιο), με πτωτική τάση λόγω της αποκλιμάκωσης των διεθνών τιμών των τροφίμων και του λοιπού κόστους παραγωγής.
Η μέση αύξηση της τιμής του ελαιολάδου αναμένεται να επιβραδυνθεί σε περίπου 30% ετησίως μέσα σε ένα μήνα. για το υπόλοιπο του 2024, με μέση επίδραση του πληθωρισμού στο τέλος του έτους σε 15:00. ανά μήνα, σε σύγκριση με 0,5 μ.μ. τον Απρίλιο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, ο συνολικός πληθωρισμός των τροφίμων θα μειωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2024 σε 3,4% ετησίως από 5,6% το πρώτο εξάμηνο του έτους (σε 2,0% από περίπου 3,5% ετησίως, αντίστοιχα, χωρίς το ελαιόλαδο ελιές), υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν νέα ακραία καιρικά φαινόμενα ή πιέσεις κόστους ως {αποτέλεσμα} γεωπολιτικών εντάσεων.
Το περιθώριο κέρδους
iv) Τα εταιρικά περιθώρια κέρδους αρχίζουν να ομαλοποιούνται αλλά έχουν συμβάλει σημαντικά στην επιβράδυνση του πληθωρισμού, ιδιαίτερα στα εμπορεύματα
Η μείωση του πληθωρισμού των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα ήταν ακόμη ταχύτερη εάν τα εταιρικά περιθώρια κέρδους (ειδικά στη λιανική αγοράστρια καταναλωτικών αγαθών και τροφίμων ειδικότερα) προσαρμοζόταν το 2023 και τους πρώτους μήνες του 2023 σε πτώση των τιμών ορισμένων πρώτων υλών και άλλων εισαγόμενων εισροών. 2024. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς λόγω της υψηλής ζήτησης καθώς και της χρόνιας δομικής αγκύρωσης της ελληνικής αγοράς και των πρακτικών τιμολόγησης των διεθνών αλυσίδων διανομής μεταποιημένων προϊόντων και πρώτων υλών. Επί του παρόντος, φαίνεται ότι αυτή η επίδραση του λεγόμενου Ο «άπληστος πληθωρισμός» υποχωρεί σε ολόκληρο τον εταιρικό τομέα από το δεύτερο εξάμηνο του 2023, αντανακλώντας την εξομάλυνση των τάσεων στην εταιρική κερδοφορία (το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα του εταιρικού τομέα αρχίζει να μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά την κορύφωση το 2022).
Αποφασιστικός παράγοντας για την ανθεκτικότητα της ζήτησης είναι η εκτιμώμενη αύξηση του μέσου ονομαστικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών κατά περίπου 12,0% σωρευτικά το 2022-2024, κυρίως ως {αποτέλεσμα} της καθυστερημένης αύξησης των μισθών και των μη μισθολογικών αποδοχών, η οποία θα επιταχυνθεί το 2023-2024, ενώ Η δημοσιονομική στήριξη έκτακτης ανάγκης έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό.
Την ίδια περίοδο, η σωρευτική αύξηση του ΔΤΚ εκτιμάται σε 16,0%. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη την αύξηση της απασχόλησης κατά 8,0% την τριετία 2022-2024, το πληθωριστικό πλήγμα στη συνολική αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών θα υποχωρήσει.
Αυξήσεις μισθών
Αυτές οι μισθολογικές προσαρμογές μεταφράζονται αναπόφευκτα σε αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (ULC) κατά +4,2% στην Ελλάδα σε σύγκριση με +9,8% στη ζώνη του ευρώ τα προηγούμενα τρία χρόνια, με {αποτέλεσμα} ένα συγκριτικό {πλεονέκτημα} ανταγωνιστικότητας κόστους που επιτεύχθηκε σε 10 χρόνια οικονομικής κρίσης μέσω επώδυνες προσαρμογές. Ωστόσο, η ισχυρή αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην Ελλάδα, κατά περισσότερο από 5,0% ετησίως το τέταρτο τρίμηνο του 2023, αποτελεί λόγο προσοχής για την ΕΚΤ εάν δεν υπάρχουν ενδείξεις αντιστροφής του εγγύς μέλλον.
Έρευνας υπηρεσίας
v) Ο τομέας των υπηρεσιών είναι ο κύριος καταναλωτής της ζήτησης και είναι επί του παρόντος η κύρια αιτία της βραχυπρόθεσμης σταθερότητας του πληθωρισμού
Ο ρόλος της ζήτησης στην αύξηση των τιμών των υπηρεσιών είναι αναμφισβήτητος, καθώς το ποσοστό χρησιμοποίησης της διαθέσιμης παραγωγικής ικανότητας για υπηρεσίες, οι περισσότερες από τις οποίες δεν είναι κατάλληλες για το διεθνές εμπόριο, πλησιάζει τα ιστορικά υψηλά επίπεδα (92,0% το δεύτερο τρίμηνο του έτους). ). Παράλληλα, η κατηγορία των υπηρεσιών που υπόκεινται στο διεθνές εμπόριο (όπως καταλύματα, αεροπορικές μεταφορές) παρουσίασε σημαντικά υψηλότερο πληθωρισμό σε σύγκριση με τον μέσο πληθωρισμό των υπηρεσιών τους τελευταίους μήνες.
Η δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2023 εκτιμάται ότι καθοδηγείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις υπηρεσίες, καθώς ο όγκος των λιανικών πωλήσεων – που αντανακλά τις τάσεις στην κατανάλωση αγαθών – μειώθηκε κατά 3,3% ετησίως (μετά από μια ισχυρή αύξηση μετά την πανδημία +10,0% ετησίως το 2021 και +3,3% το 2022). Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι η εγχώρια τελική κατανάλωση υπηρεσιών θα αυξηθεί κατά +14,9% ετησίως σε σταθερές τιμές το 2022 και κατά +9,1% το 2023. Εκτιμούμε ότι παρόμοιες τάσεις θα διατηρηθούν και το πρώτο τρίμηνο του 2024. Σε αυτό το περιβάλλον, Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών, ο οποίος αυξανόταν πιο σταδιακά στην Ελλάδα, είναι πλέον πολύ πιο σκληρός.
Πράγματι, ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες (χωρίς ηλεκτρική ενέργεια) ήταν 3,7% ετησίως τον Απρίλιο και 3,6% το πρώτο τρίμηνο του έτους, έναντι 3,8% το 2023 και 2,4% το 2022. Αυτή η δυναμική είναι εντονότερη στους τομείς που σχετίζονται με τον τουρισμό ( γαστρονομία, διαμονή, μεταφορές) ή απευθύνεται σε νοικοκυριά με μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη (ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, ψυχαγωγικές υπηρεσίες και άλλες πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες). Η ετήσια μεταβολή των τιμών για τα εστιατόρια επιταχύνθηκε τον Απρίλιο στο +5,2% ετησίως, τα ξενοδοχεία +7,3% και τις αεροπορικές μεταφορές +15,1%, με αυτές τις τρεις κατηγορίες να παρουσιάζουν αυξήσεις στις 8 μ.μ. στην ετήσια αύξηση του ΔΤΚ τον ίδιο μήνα.
Αντίστοιχα, η ανατίμηση των υπηρεσιών αντιπροσωπεύει σήμερα τα 3/4 της αύξησης του διαρθρωτικού πληθωρισμού στην Ελλάδα, ο οποίος εξαιρεί τα τρόφιμα, τα ποτά και την ενέργεια, και ο οποίος έφτασε το +3,0% ετησίως τον τέταρτο μήνα του 2024. Σημειώστε ότι ο δείκτης σταθμίζει τις υπηρεσίες στο 40%. καταναλωτικό καλάθι, σε σχέσης με το 60% των αγαθών.
Επανεκτίμηση
Αποκλιμάκωση της αλλαγής του ετήσιου ΔΤΚ στο 2,0% το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Λαμβάνοντας υπόψη: i) τις παραπάνω τάσεις στις τιμές της ενέργειας και τις τιμές του διεθνούς εμπορίου, ii) την αναμενόμενη αποκλιμάκωση των τιμών των τροφίμων, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την ευνοϊκή συγκριτική βάση με το τέταρτο τρίμηνο του 2023, και iii) την υπόθεση περαιτέρω πτώσης του εταιρικά περιθώρια κέρδους, με ρυθμό παρόμοιο με το δεύτερο εξάμηνο του 2023, η Καθοδήγηση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής προβλέπει ότι ο πληθωρισμός βάσει ΔΤΚ θα ανέλθει σε 2,6% μ.μ. το 2024, επιβραδύνοντας σχεδόν στο 2,0% μ.μ. το δεύτερο εξάμηνο του έτους . Παρά τις βελτιωμένες τουριστικές επιδόσεις και την ανθεκτική εγχώρια ζήτηση, εκτιμούμε ότι τα περιθώρια για νέες αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών θα περιοριστούν σημαντικά προς το τέλος του 2024.