Ο ρόλος της στεγαστικής κρίσης είναι καταλυτικός στον τρόπο με τον οποίο οι νέοι δημιουργούν οικογένειες και κάνουν παιδιά, σύμφωνα με το τελευταίο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (IDEM) με θέμα «Δημογραφική αλλαγή και η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με τον καθ. Ο Βύρωνας Κοτζαμάνης, διευθυντής της IDEM, που υπέγραψε το άρθρο, αφού παρουσίασε συνοπτικά τις σημαντικές αλλαγές που έχουν συμβεί από το 2010, τον αντίκτυπό τους στις νεότερες γενιές και τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι γενιές προσαρμόζονται στο αυξανόμενο κοστούς στέγασης, εκτιμά ότι η ραγδαία αυξανόμενη ανισότητα μεταξύ της τιμής αγοράς ή ενοικίασης πρώτης κατοικίας και του εισοδήματος των περισσότερων νέων που δεν ζουν σε ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο σπίτι επηρεάζει όχι μόνο τη παραγωγή οικογένειας, αλλά και τον αριθμό των παιδιών που θα αποκτήσουν αυτές οι γενιές.

Στεγαστική κρίση: Το {αποτέλεσμα} της αποτυχίας της πολιτικής – Η οργή της νέας γενιάς ξεχειλίζει

«Οι δημογραφικές αλλαγές σε όλες τις χώρες είναι μία από τις παραμέτρους που επηρεάζουν, μεταξύ άλλων, σχετικά με τις συνθήκες στέγασης των νεότερων γενεών, αλλά από την άλλη μπορεί να επηρεάσουν τόσο την ηλικία στην οποία αυτές οι γενιές δημιουργούν οικογένειες όσο και τον τελικό αριθμό των παιδιών που έχουν τα παιδιά τους. Στη χώρα μας, όπου τα τελευταία χρόνια άτομα ηλικίας 25-45 ετών παλεύουν με τις αυξανόμενες στεγαστικές δυσκολίες, μπορεί να θεωρηθεί ότι για αυτές τις δυσκολίες ευθύνεται σε κάποιο βαθμό η δημογραφική ανάπτυξη. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν είχαμε «έκρηξη» στον αριθμό των ατόμων ηλικίας 25-45 ετών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, που θα οδηγούσε και σε «έκρηξη» στη ζήτηση. Στην Ελλάδα, όμως, είχαμε την αντίθετη κατάσταση – σημαντική μείωση σε αυτή την ομάδα κατά 850.000. το 2009–2024 (-25%). Ως εκ τούτου, για να αναζητηθούν τα αίτια των οξέων προβλημάτων στέγασης των νέων, είναι απαραίτητο να δούμε και άλλους τομείς εκτός από τη δημογραφία».

Ειδικότερα, ο συντάκτης αυτού του άρθρου αναφέρει ότι την περίοδο μετά το 2010 αντιμετωπίσαμε αλλεπάλληλες κρίσεις που είχαν πολλαπλές επιπτώσεις στις νεότερες γενιές και ταυτόχρονα η στεγαστική πίστη (δηλαδή ο αριθμός των στεγαστικών δανείων που σήμερα είναι υποχρηματοδοτούμενα) είναι πολλαπλάσιο του μέσου όρου της περιόδου 2000 -09 -μόλις 13 χιλιάδες το 2023-), και ταυτόχρονα, οι επενδύσεις στην κατασκευή κατοικιών μειώθηκαν σημαντικά (από 8-11% του ΑΕΠ το 2000-09 σε λιγότερο από 4% μετά το 2012 και μόλις 1,6% το 2023). Ειδικά τα τελευταία χρόνια -σημειώνει- έχουμε να κάνουμε όχι μόνο με κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης διαμερισμάτων από ξένους, αλλά και με βραχυχρόνιες ενοικιάσεις, που έχει ως {αποτέλεσμα} τη γήρανση του οικιστικού αποθέματος και την περιορισμένη προσφοράς νέων διαμερισμάτων. μεγάλο μέρος της οποίας απευθυνόταν -και εξακολουθεί να είναι- σε Έλληνες ή ξένους με υψηλά εισοδήματα.

Αυτές οι αλλαγές – τονίζει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών – μεταφράζονται επίσης σε μείωση του ποσοστού ιδιοκτησίας κατοικιών σε εθνικό {επίπεδο} κατά 4,5 μονάδες, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat (από 74,0 το 2014 σε 69,6 το 2023 .). τείνει να είναι μεγαλύτερη στα αστικά κέντρα. Ωστόσο, πρόσφατα οδήγησαν επίσης σε ραγδαίες αυξήσεις τόσο στις τιμές αγοράς κατοικιών (νεόδμητων ή μη) όσο και στα ενοίκια. Και η αυξανόμενη ασυμφωνία μεταξύ του κόστους ενοικίασης και των εισοδημάτων των νέων που δεν ζουν σε σπίτι ή διαμέρισμα που τους είχαν ορίσει οι προηγούμενες γενιές έχει οδηγήσει στην τρέχουσα στεγαστική κρίση.

Όσοι νέοι δεν μετανάστευσαν και παρέμειναν στη χώρα μας, σημειώνει ο κ. Κοτζαμάνης, είναι εν μέρει προσαρμοσμένοι στη νέα κατάσταση. Αυτή η προσαρμογής ενθάρρυνε τα άτομα που μπορούσαν να ζήσουν με τους γονείς τους να το κάνουν, με {αποτέλεσμα} μια ταχεία αύξηση του ποσοστού των ατόμων ηλικίας 18–34 ετών που ζουν στο σπίτι των γονιών τους (αύξηση 12 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ 2010 και 2022), με {αποτέλεσμα} ότι τώρα έχουμε ένα το υψηλότερο ποσοστό νέων που ζουν με τους γονείς τους μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σχεδόν 72% σε σύγκριση με 50% κατά μέσο όρο στην ΕΕ), και ταυτόχρονα την υψηλότερη ηλικία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση – οικογένεια σπίτι (>30,5 ετών). Κατά τη γνώμη του, ένα άλλο μέρος της νέας γενιάς που δεν είχε αυτή τη ικανότητα, προσαρμόστηκε νοικιάζοντας ένα σπίτι, το οποίο πλέον καταναλώνει σημαντικό και συνεχώς αυξανόμενο μέρος του εισοδήματός του. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις αυτή η προσαρμογής θα έχει, αν λάβουμε υπόψη και άλλες αρνητικές παραμέτρους, σωρευτικές επιπτώσεις όχι μόνο στη παραγωγή οικογένειας αλλά και στον αριθμό των παιδιών που θα έχουν κατά μέσο όρο αυτές οι γενιές.

Για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, που αυτή τη στιγμή γίνεται «μέγα προβληματισμός» κυρίως για τα νεαρά ζευγάρια, ο διευθυντής της IDEM προτείνει την {εφαρμογή} διευρυμένου προγράμματος προσφοράς κοινωνικής στέγασης και τη παραγωγή φορέα στοχευμένης δημόσιας στέγασης. παρεμβάσεις. Κατά τη γνώμη του, ένα τέτοιο πρόγραμμα θα παρείχε, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, να: γενιές νέων που ζουν κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα και με χαμηλά ή και μεσαία εισοδήματα, για να καλύψουν το κοστούς στέγασης, με προσιτό ενοίκιο που δεν καταλαμβάνει ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των περιορισμένων εισοδημάτων τους.

Σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Κοτζαμάνης αναφέρει ότι για την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος τα τελευταία χρόνια, εκτός από τις επιδοτήσεις ενοικίου για νοικοκυριά πολύ χαμηλού εισοδήματος, έχουν γίνει και άλλες θετικές ενέργειες, όπως το « House of Mine» εκπαιδευτικά προγράμματα, «Διαμέρισμα και Απασχόληση», «Εύρος» και «Ανακαίνιση – Ενοικίαση».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, τα εκπαιδευτικά προγράμματα αυτά έχουν πολύ περιορισμένους προϋπολογισμούς και δικαιούχους και δεδομένης της σημερινής κατάστασης δεν θα λύσουν το πιεστικό στεγαστικό προβληματισμός των νεότερων γενεών.

Πιστεύει ότι αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι ένα μεγάλο πρόγραμμα ενοικίασης διαμερισμάτων με χαμηλά ενοίκια, όπως αυτό που υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και δεν μπορεί να εφαρμοστεί με ιδιωτική πρωτοβουλία. Ως εκ τούτου, η κοινωνική στέγαση πρέπει να είναι μεταξύ των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών. Τέλος, σημειώνει ότι η ταχεία {εφαρμογή} ενός τόσο μεγάλης κλίμακας προγράμματος «θα ανακουφίσει ταυτόχρονα, μεταξύ άλλων, αρνητικές επιπτώσεις της στεγαστικής κρίσης στη δημογραφία, όπως ορθά επισήμανε η πρόσφατη «γνωμοδότηση πρωτοβουλίας για τη δημογραφία» της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων και της Κοινωνικής Επιτροπής.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ